Ο υπουργός Εργασίας και
Κοινωνικής Ασφάλισης Γ. Κατρούγκαλος εμφανίστηκε βέβαιος ότι έπεισε τους
ομολόγους του στην Ευρώπη για την ορθότητα του νομοσχεδίου για το
ασφαλιστικό και ότι εξασφάλισε την υποστήριξή τους
Την ίδια ώρα η όλη αυτή προσπάθεια να κλείσει το εσωτερικό μέτωπο των αντιδράσεων που έχει ξεσηκώσει όλους τους εμπλεκομένους (ακόμη και η «ημιθανής» την προηγούμενη 5ετία ΓΣΕΕ συνεδρίασε εσπευσμένα για να αποφασίσει απεργιακές κινητοποιήσεις) μπορεί να είναι άνευ αντικειμένου, αφού το κυβερνητικό σχέδιο δεν φαίνεται να περνάει τη σκόπελο των τεχνοκρατών που εκπροσωπούν τους δανειστές.
Από την άλλη, ο αρμόδιος υπουργός Γ. Κατρούγκαλος εξέφρασε από το Παρίσι την αισιοδοξία του ότι σε πολιτικό επίπεδο όλα βαίνουν καλώς και οι ομόλογοί του υπουργοί έχουν πειστεί πως η ασφαλιστική μεταρρύθμιση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Συγκεκριμένα εμφανίστηκε βέβαιος ότι έπεισε τους ομολόγους του για την ορθότητα του νομοσχεδίου για το ασφαλιστικό και ότι εξασφάλισε την υποστήριξή τους.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Σήμερα το μεσημέρι συνεδριάζει η ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί και στην οποία θα συζητηθεί το θέμα των εισφορών των αυτοαπασχολουμένων.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση, που θα εκπροσωπηθεί από τον γενικό γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νίκο Φράγκο, θα έρθει με πρόταση να μπει κόφτης στις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών πάνω από ένα όριο, ώστε το άθροισμα ασφαλιστικών και φορολογικών εισφορών να μην είναι εξοντωτικό.
Ο κόφτης αυτός, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προταθεί από την κυβέρνηση να είναι σε ένα ποσοστό της τάξης του 55-60% και θα είναι κλιμακωτός (όσο αυξάνει τα φορολογητέο εισόδημα θα αυξάνει και το πλαφόν). Αρνητικοί σ’ αυτή την πρόταση είναι οι εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων.
Σύμφωνα με πληροφορίες δε, σήμερα θα καταθέσουν τι συμβαίνει σε άλλες χώρες όπου ο αντίστοιχος κόφτης είναι έως 35% (ανάλογα τη χώρα).
Παράλληλα η κυβέρνηση θα προτείνει ένα πιο ευνοϊκό καθεστώς (στα πρότυπα των αγροτών) για τους νέους αυτοαπασχολουμένους.
Οσον αφορά το μέτωπο των δανειστών μας το κυρίαρχο εμπόδιο είναι η έλλειψη συνολικής κοστολόγησης της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης.
Συγκεκριμένα οι δανειστές ζητούν αναλογιστική μελέτη, με την κυβέρνηση να αδυνατεί να την παράσχει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν διαμηνύσει στον υπουργό Γ. Κατρούγκαλο ότι δεν μπορεί αυτή να είναι έτοιμη σε διάστημα μικρότερο των 60 ημερών.
Κατά τα λοιπά οι δανειστές και παρ’ όλο που φαίνεται να συμφωνούν στη βασική αρχιτεκτονική του συστήματος (ένα Ταμείο, μία σύνταξη, κοινοί όροι για όλους) ζητούν:
•Να μην ισχύσει η ποσοστιαία εισφορά επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αλλά να μπει μια φιξ εισφορά.
•Να υπάρξουν περικοπές αν όχι κατάργηση των εφάπαξ.
•Να περικοπούν οι κύριες αλλά και οι επικουρικές συντάξεις και να μην ισχύσει η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,5% (θεωρούν ότι βλάπτει την αγορά η συγκεκριμένη αύξηση που τη χαρακτηρίζουν αντιαναπτυξιακή). Ειδικά για τις επικουρικές το ΔΝΤ ζητά να ενταχθούν για την καταβολή τους εισοδηματικά κριτήρια.
•Να εισαχθούν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια στην καταβολή της εθνικής σύνταξης, δεδομένου ότι ζητούν να μειωθεί η συμβολή του κράτους στην κοινωνική ασφάλιση και την πρόνοια.
Παράλληλα ζητούν να αυξηθεί στα 20 έτη (6.000 ημέρες ασφάλισης) το όριο για την καταβολή της, όταν η κυβέρνηση προτείνει 15ετία (ή 4.500 ημέρες ασφάλισης).
Επίσης ζητούν να μειωθούν τα ποσοστά αναπλήρωσης, αφού κρίνουν ότι αυτά που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση (και τα οποία οδηγούν σε μείωση 15% των συντάξεων) είναι πολύ υψηλά. Ουσιαστικά επαναφέρουν την πρόταση για ποσοστό αναπλήρωσης κάτω από 50%.
Βέβαια ο κ. Κατρούγκαλος μεταφέροντας τη θέση της κυβέρνησης δηλώνει έτοιμος να συγκρουστεί με τους δανειστές σε διάφορα θέματα, όπως τα εισοδηματικά κριτήρια και οι μειώσεις στις κύριες συντάξεις.
Σοβαρές καθυστερήσεις στην απονομή συντάξεων προβλέπει η ΠΟΣΕ-ΙΚΑ
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και οι Γερμανοί, τα τέρατα της οργάνωσης που σχεδόν θεοποιούν τους στρατηγικούς σχεδιασμούς, χρειάστηκαν μία εξαετία προκειμένου να ενσωματώσουν όλα τα λειτουργούντα Ταμεία σε τρίαΜπορεί μέχρι τώρα οι αντιδράσεις φορέων στα κυβερνητικά σχέδια για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση να έχουν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον και να επικεντρώνονται στη μείωση των συντάξεων και την αύξηση των εισφορών, όμως ένα μεγάλο θέμα έχει αφεθεί έξω από το κάδρο της επικαιρότητας.
Πρόκειται βέβαια για τη συγχώνευση όλων των Ταμείων σε ένα, τον Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). Το ένα υπερταμείο, που θα χορηγεί τις συντάξεις όλων των Ελλήνων, θα έχει κορμό τη διοικητική διάρθρωση του ΙΚΑ.
Η «Εφ.Συν.» ανοίγει τον φάκελο της συγχώνευσης, μιας και όσοι γνωρίζουν τι συμβαίνει στο ΙΚΑ αλλά και στα υπόλοιπα Ταμεία θεωρούν πρακτικά αδύνατη την άμεση συγχώνευσή τους σε ένα.
«Είναι τέτοια η προχειρότητα των ενοποιήσεων που δεν θα εκπλαγώ αν ακούσω ότι η καθυστέρηση στην απονομή σύνταξης μπορεί να φτάσει και τα δέκα χρόνια» σχολίαζε στην «Εφ.Συν.» άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά το ασφαλιστικό σύστημα, αλλά και τον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης.
Κάτω από αυτά τα δεδομένα φαντάζει εφιαλτική η επόμενη μέρα μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, καθότι η άτακτη και χωρίς όρους ενοποίηση τμημάτων από τα Ταμεία που λειτουργούν σήμερα θα επιφέρει τεράστιους και δυσβάστακτους κλυδωνισμούς στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης που εν πολλοίς έχει καταρρεύσει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και οι Γερμανοί, τα τέρατα της οργάνωσης που σχεδόν θεοποιούν τους στρατηγικούς σχεδιασμούς, χρειάστηκαν μία εξαετία προκειμένου να ενσωματώσουν όλα τα λειτουργούντα Ταμεία σε τρία (και βέβαια όχι σε ένα που θεωρείται πρακτικά αδύνατο).
Τα κύρια προβλήματα που θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι υπάλληλοι που υπηρετούν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης από τη βίαιη και χωρίς όρους ένταξη στο ένα υπερταμείο μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
•Διαφορετική διάρθρωση των υπηρεσιών. Σε κάθε Ταμείο επικρατεί διαφορετικός τρόπος λειτουργίας που εδράζεται σε ξεχωριστά νομοθετήματα.
•Διαφορετικός μηχανισμός συλλογής εισφορών. Πολύ απλά όλα τα συστήματα θα ενοποιηθούν αμέσως και βιαίως σε ένα, κάτι που θα φέρει τεράστιους κλυδωνισμούς στη συλλογή των χρημάτων για την ασφάλιση, την περίθαλψη, την επικούρηση και τα εφάπαξ.
Βέβαια εδώ τα πράγματα δυσχεραίνονται περισσότερο αν αναλογιστεί κανείς ότι αλλάζει ολόκληρη η δομή του τρόπου υπολογισμού των εισφορών, κάτι που σημαίνει ότι υπάλληλοι που έχουν μάθει συγκεκριμένους μηχανισμούς θα πρέπει να μάθουν να λειτουργούν με άλλον τρόπο.
•Κτιριακές υποδομές. Αυτή τη στιγμή οι υπηρεσίες ακόμη και ενός Ταμείου είναι διάσπαρτες σε διάφορα κτίρια. Οποιος έχει κάνει μετακόμιση γραφείων μεγάλων εταιρειών γνωρίζει πόσο δύσκολη είναι η προσαρμογή στα νέα δεδομένα.
Βέβαια το θέμα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο αν αναλογιστεί κανείς τους διαφορετικούς τρόπους λειτουργίας ανά Ταμείο και τη διαφορετική αντιμετώπιση και νοοτροπία υπαλλήλων και συναλλακτικού κοινού.
•Πληροφοριακά συστήματα. Απαντες γνωρίζουν ότι σε πολλά Ταμεία δεν υφίσταται ούτε η στοιχειώδης μηχανοργάνωση.
Τη σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι θα χρειαστεί χρόνος που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει (αφού στο κυβερνητικό σχέδιο αναφέρεται ρητά ότι τα Ταμεία ενοποιούνται από την 1-1-2016) προκειμένου να λειτουργήσει το νέο σύστημα.
Το ΙΚΑ αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα
Ολα τα παραπάνω λοιπόν μοιάζουν πολύ δύσκολα σε ένα περιβάλλον που λειτουργεί ιδανικά. Ωστόσο είναι καταστροφικά σε ένα περιβάλλον όπως του ΙΚΑ, που αυτήν την περίοδο όλα μοιάζουν κατεστραμμένα λόγω της μνημονιακής φρενίτιδας των τελευταίων 5,5 ετών.
Για αρχή είναι οι καθυστερήσεις στην απονομή συντάξεων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, υπάρχουν εκκρεμότητες συντάξεων που φτάνουν τις 140.000 αιτήσεις. Από αυτές οι 75.000 αφορούν κύριες ενώ οι υπόλοιπες 65.000 αφορούν τις επικουρικές συντάξεις.
Ολο αυτό μεταφράζεται, σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων (ΠΟΣΕ-ΙΚΑ), σε 1,5 έτος αναμονή σε επίπεδο μέσου όρου, όπου στην επαρχία η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη αλλά στο Λεκανοπέδιο υπάρχουν Διευθύνσεις που απονέμουν συντάξεις και φτάνουν τα δύο χρόνια!
Ολα αυτά βέβαια όταν δεν έχουμε διαδοχική ασφάλιση, όπου η αναμονή φτάνει και τα 3 έτη!
Αυτή τη στιγμή στο Ιδρυμα υπηρετούν 5.800 υπάλληλοι. Τα αντίστοιχα τμήματα απονομής συντάξεων είναι υποστελεχωμένα και οι υπάλληλοι που υπηρετούν σ’ αυτά έχουν να αντιμετωπίσουν 3 τρόπους υπολογισμού συντάξεων.
Μάλιστα είναι τέτοια η ανοργανωσιά που φέρνει η νομοθεσία, που δίνονται προσωρινές συντάξεις χωρίς να έχει εξαχθεί ακριβώς ο συντάξιμος μισθός, με αποτέλεσμα να υφίσταται κίνδυνος να πρέπει οι συνταξιούχοι να επιστρέψουν ποσά που έλαβαν.
Σε όλα αυτά, και ενώ το Ιδρυμα αντιμετωπίζει πρόβλημα εισροής ασφαλίστρων, τα αντίστοιχα Τμήματα Εσόδων υπολειτουργούν και έτσι δεν γίνονται στην ουσία πραγματικοί έλεγχοι λόγω υποστελέχωσης.
Το μόνο που προσπαθούν οι υπάλληλοι είναι να μην υπάρξουν παραγραφές οφειλών και να προβαίνουν σε έλεγχο δηλωθέντων-καταβληθέντων.
Οσον αφορά την περιβόητη ΕΥΠΕΑ αυτήν τη στιγμή υπηρετούν μόνο 23 υπάλληλοι (που πρέπει να ελέγξουν το σύνολο της επιχειρηματικότητας στην ελληνική επικράτεια).
Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν μέσε σε ένα έτος βρήκαν 7.627 ανασφάλιστους και επέβαλαν 80 εκατ. € πρόστιμα. Από την άλλη, στο ΚΕΑΟ έχει επέλθει καθίζηση από τις οφειλές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη έχουν χαθεί 40.000 ρυθμίσεις από τις 133.000 των 100 δόσεων.
