Η Εφημερίδα των Συντακτών-αναδημοσίευση
Paul Klee, «Carnival in the mountains», 1924
Χιονίζει σήμερα στην Αθήνα. Νιφάδες
που αντιστέκονται στη διάλυσή τους. Να γίνουν ένα τίποτα. Νερό και
λάσπη. Σπασμένα κρύσταλλα. Σπασμένες δομές. Πώς θα υπάρξουν μετά απ’
αυτό; Μιαν υπόσταση. Αυτήν ζητούν στο ξαφνικό τους ταξίδι στη γη. Για να
παρελάσουν μπροστά από τα φωτισμένα παράθυρα, για να θαμπώσουν ακόμα
και τους ανθρώπους που δεν έχουν φωτισμένα παράθυρα, που δεν έχουν
καθόλου παράθυρα. Παγωμένα τα δάκρυα του ουρανού κυλούν.
Οι παιδικές περιγραφές μού έρχονται στον νου από δεκάδες εκθέσεις, που διάβασα, που έγραψα. Την έκθεση του Νίκου θυμάμαι: «Εξω χιονίζει αλλά κρύο δεν κάνει». Του είχε πει η δασκάλα να βάζει φαντασία στις εκθέσεις του, κι εκείνος το έκανε πράξη. Αφησε το σχολείο και μπήκε στο μεροκάματο από τα 12.
Χιονίζει σήμερα στην Αθήνα. Αλλά ο Νίκος είχε δίκιο. Κρύο δεν κάνει. Εχουν αρχίσει να λιώνουν οι πάγοι που είχαν μαζευτεί μέσα μας. Αναμονή. Αυτός ο ανυπόμονος λαός διατηρεί μιαν εκπληκτική ψυχραιμία μπροστά στις εξελίξεις που θα ορίσουν σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο τη ζωή αλλά και την επιβίωσή του. Μια λέξη κρέμεται στα χείλη πολλών - δεν θέλω ούτε αυτή τη στιγμή να πω όλων. Δεν χρειάζεται η υπερβολή. Να είναι το ναι ναι και το όχι όχι. Η ξεχασμένη αυτή τα τελευταία χρόνια λέξη είναι η λέξη «περηφάνια». Τη λένε άνθρωποι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους γιατί νιώθουν ότι δεν είναι πλέον τα απόβλητα μιας Ενωσης, που είναι ένωση από καταναλωτικές φούσκες που σκάνε κάθε τόσο, και κατ’ όνομα ένωση λαών, αφού οι κόκκινες γραμμές της διαχωρίζουν ανθρώπους και λαούς, ονομάζουν κάποιους κατώτερους και άλλους από πάνω. Ομως οι έσχατοι μπορεί και να πάψουν να είναι έσχατοι. Και αυτό μπορεί να συμβεί όχι σε μία άλλη, απώτερη, αλλά ακόμα και σε αυτήν τη ζωή.
Πόσες αναλύσεις πριν από ελάχιστες ημέρες δεν κατέληγαν στο στερεότυπο: ή κωλοτούμπα ή έξοδος από το ευρώ. Φτωχές λέξεις για να εκφράσουν την αγωνία ενός λαού που έβλεπε να παίζεται στους άυλους τίτλους των χρηματιστηρίων η τιμή και η υπόληψή του. Με ανθρώπους υπεράνω υποψίας να πατάσσουν αφ’ υψηλού τη διαφθορά του, ενώ οι ίδιοι ήταν βυθισμένοι στη δική τους, όπως στην περίπτωση του κ. Ντάισελμπλουμ και του πανεπιστημιακού του ψεύτικου τίτλου, σύμφωνα με τη δήλωση του αρμοδίου πανεπιστημίου. Οσο για τον κύριο Σόιμπλε, η ερώτηση του κ. Βαλασόπουλου περί Ζίμενς και των σκανδάλων της τον έκανε να παραδεχτεί ότι όλοι οι άνθρωποι, άκουσον άκουσον, είναι παντού ίδιοι. Και ότι η διαφθορά δεν είναι ελληνικό προϊόν. Η αυτοκτονία την επομένη ημέρα του στελέχους της Ζίμενς θα ανοίξει άραγε την επτασφράγιστη πόρτα του δικού του σπιτιού;
Η πολιτική και οι πολιτικές είναι πρώτ’ απ’ όλα άνθρωποι. Ανθρωποι ενιαίοι που ξέρουν να σιωπούν, να μιλούν και να κλαίνε. Με όλη την ανθρώπινη υπόστασή μας, σαν τις νιφάδες του χιονιού, λίγο πριν λιώσουν, πριν γίνουν νερό και λάσπη, θα μείνουμε μαζί αυτή τη δύσκολη ώρα. Και με τη ζεστασιά αυτού τού μαζί μέσα στο σφαγείο, που λέγεται συμμαχία και εταίροι, θα βγούμε στους δρόμους, θα κλάψουμε, θα χαρούμε, θα ζήσουμε. Οπως και να ’ρθουν τα πράγματα.
Οι παιδικές περιγραφές μού έρχονται στον νου από δεκάδες εκθέσεις, που διάβασα, που έγραψα. Την έκθεση του Νίκου θυμάμαι: «Εξω χιονίζει αλλά κρύο δεν κάνει». Του είχε πει η δασκάλα να βάζει φαντασία στις εκθέσεις του, κι εκείνος το έκανε πράξη. Αφησε το σχολείο και μπήκε στο μεροκάματο από τα 12.
Χιονίζει σήμερα στην Αθήνα. Αλλά ο Νίκος είχε δίκιο. Κρύο δεν κάνει. Εχουν αρχίσει να λιώνουν οι πάγοι που είχαν μαζευτεί μέσα μας. Αναμονή. Αυτός ο ανυπόμονος λαός διατηρεί μιαν εκπληκτική ψυχραιμία μπροστά στις εξελίξεις που θα ορίσουν σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο τη ζωή αλλά και την επιβίωσή του. Μια λέξη κρέμεται στα χείλη πολλών - δεν θέλω ούτε αυτή τη στιγμή να πω όλων. Δεν χρειάζεται η υπερβολή. Να είναι το ναι ναι και το όχι όχι. Η ξεχασμένη αυτή τα τελευταία χρόνια λέξη είναι η λέξη «περηφάνια». Τη λένε άνθρωποι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους γιατί νιώθουν ότι δεν είναι πλέον τα απόβλητα μιας Ενωσης, που είναι ένωση από καταναλωτικές φούσκες που σκάνε κάθε τόσο, και κατ’ όνομα ένωση λαών, αφού οι κόκκινες γραμμές της διαχωρίζουν ανθρώπους και λαούς, ονομάζουν κάποιους κατώτερους και άλλους από πάνω. Ομως οι έσχατοι μπορεί και να πάψουν να είναι έσχατοι. Και αυτό μπορεί να συμβεί όχι σε μία άλλη, απώτερη, αλλά ακόμα και σε αυτήν τη ζωή.
Πόσες αναλύσεις πριν από ελάχιστες ημέρες δεν κατέληγαν στο στερεότυπο: ή κωλοτούμπα ή έξοδος από το ευρώ. Φτωχές λέξεις για να εκφράσουν την αγωνία ενός λαού που έβλεπε να παίζεται στους άυλους τίτλους των χρηματιστηρίων η τιμή και η υπόληψή του. Με ανθρώπους υπεράνω υποψίας να πατάσσουν αφ’ υψηλού τη διαφθορά του, ενώ οι ίδιοι ήταν βυθισμένοι στη δική τους, όπως στην περίπτωση του κ. Ντάισελμπλουμ και του πανεπιστημιακού του ψεύτικου τίτλου, σύμφωνα με τη δήλωση του αρμοδίου πανεπιστημίου. Οσο για τον κύριο Σόιμπλε, η ερώτηση του κ. Βαλασόπουλου περί Ζίμενς και των σκανδάλων της τον έκανε να παραδεχτεί ότι όλοι οι άνθρωποι, άκουσον άκουσον, είναι παντού ίδιοι. Και ότι η διαφθορά δεν είναι ελληνικό προϊόν. Η αυτοκτονία την επομένη ημέρα του στελέχους της Ζίμενς θα ανοίξει άραγε την επτασφράγιστη πόρτα του δικού του σπιτιού;
Η πολιτική και οι πολιτικές είναι πρώτ’ απ’ όλα άνθρωποι. Ανθρωποι ενιαίοι που ξέρουν να σιωπούν, να μιλούν και να κλαίνε. Με όλη την ανθρώπινη υπόστασή μας, σαν τις νιφάδες του χιονιού, λίγο πριν λιώσουν, πριν γίνουν νερό και λάσπη, θα μείνουμε μαζί αυτή τη δύσκολη ώρα. Και με τη ζεστασιά αυτού τού μαζί μέσα στο σφαγείο, που λέγεται συμμαχία και εταίροι, θα βγούμε στους δρόμους, θα κλάψουμε, θα χαρούμε, θα ζήσουμε. Οπως και να ’ρθουν τα πράγματα.
