Επιχειρηματικά παιχνίδια με την Υγεία του λαού!

ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ - ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ

"ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ"

αναδημοσίευση

«Οδύσσεια για ένα φάρμακο». «Το κόλπο με τα φάρμακα. Πού οφείλονται οι ελλείψεις στην αγορά». «Στην εντατική η αγορά φαρμάκου». «Φαρμακαποθήκες δημιουργούσαν τεχνική έλλειψη φαρμάκων».

Αυτοί είναι μερικοί τίτλοι εφημερίδων τη βδομάδα που πέρασε, με αφορμή τις σημαντικές ελλείψεις που παρατηρούνται σε φάρμακα.
Με αφορμή αυτό το γεγονός έχει ξεσπάσει καβγάς μεταξύ ελληνικών φαρμακαποθηκών, φαρμακοβιομηχανιών, υπουργείου Υγείας και του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, όπου ο ένας μεταθέτει ευθύνες στον άλλον. Τις τελευταίες μέρες ο υφυπουργός Υγείας Μ. Σαλμάς παρουσίασε στοιχεία για τις λεγόμενες «παράνομες εξαγωγές φαρμάκων», δείχνοντας αυτό σαν τη βασική αιτία για τις ελλείψεις.
Είναι όμως αυτή η κύρια αιτία;
Η έλλειψη φαρμάκων εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους.
Οι χρόνιοι πάσχοντες, οι νοσηλευόμενοι πάνε στα δημόσια νοσοκομεία και δε βρίσκουν φάρμακα. Οι ασθενείς, ασφαλισμένοι πάνε στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και πάλι δε βρίσκουν φάρμακα. Πάνε στα ιδιωτικά φαρμακεία και αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα. Οι ασθενείς που νοσηλεύονται στα δημόσια νοσοκομεία και έπαιρναν φαρμακευτική αγωγή πριν νοσηλευτούν, καλούνται να αγοράσουν και να φέρουν φάρμακα οι ίδιοι από κάποιο φαρμακείο εκτός νοσοκομείου. Ενας πραγματικός Γολγοθάς, χωρίς τέλος...

Eurokinissi

Γιατί όμως τα νοσοκομεία δεν έχουν φάρμακα; Πώς συνδέεται η όλο και μικρότερη χρηματοδότηση από το κράτος με την έλλειψη φαρμάκων; Ενα παράδειγμα: στο «Αιγινήτειο» Νοσοκομείο έχει παρατηρηθεί ότι δε δίνονται φάρμακα ή δεν καλύπτονται πλήρως τέτοιες ανάγκες σε μεγάλο όγκο όσων έχουν προνοιακά βιβλιάρια. Η αιτιολογία είναι ότι το νοσοκομείο (πανεπιστημιακό), δεν μπορεί να αγοράσει φάρμακα για αυτούς τους ασθενείς, επειδή δεν παίρνει χρηματοδότηση από το υπουργείο Παιδείας για τη συγκεκριμένη κατηγορία ασθενών.Αλλο παράδειγμα: Υπάρχουν χρόνιοι πάσχοντες που παίρνουν τα λεγόμενα ακριβά φάρμακα μόνο από τα δημόσια νοσοκομεία επειδή δεν πωλούνται εκτός. Αυτοί οι ασθενείς (π.χ. καρκινοπαθείς) είναι συγκεκριμένοι και καταγεγραμμένοι. Ομως, δεν μπορούν να τα βρουν με άμεσο κίνδυνο για την υγεία τους. Γιατί; Για να τα έχει το φαρμακείο του νοσοκομείου θα πρέπει να αγοράσει από τη φαρμακαποθήκη. Να ξανά πώς δένεται το ζήτημα των ελλείψεων με την κρατική υποχρηματοδότηση.
Το πού θα πάει η κατάσταση μπορεί να το αντιληφθεί κανείς εάν σκεφτεί ότι η φαρμακευτική δαπάνη στον ΕΟΠΥΥ το 2013, θα μειωθεί, καταρχήν, κατά 480 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2012.

Δεν είναι κάτι καινούριο

Η έλλειψη φαρμάκων δεν αποτελεί καινούριο φαινόμενο. Κατά καιρούς, και πριν την εκδήλωση της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης επαναλαμβανόταν, είτε γιατί οι φαρμακοβιομήχανοι προτιμούσαν τη διακίνηση φαρμάκων σε χώρες όπου πετύχαιναν μεγαλύτερα κέρδη, είτε γιατί με αυτόν τον τρόπο πίεζαν για αυξήσεις στις τιμές των φαρμάκων. Προκύπτει ως αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθούν οι εταιρείες φαρμάκου οι οποίες επιλέγουν ή όχι την κυκλοφορία των φαρμάκων με βάση τα κέρδη που αυτή θα τους επιφέρει.
Τι παρατηρείται μέσα σε αυτές τις συνθήκες;
Οταν το φάρμακο ως εμπόρευμα είναι φτηνό, τις φαρμακοβιομηχανίες δεν τις συμφέρει να το παράγουν και να κυκλοφορεί στην αγορά, γιατί δεν έχουν την προσδοκώμενη γι' αυτές κερδοφορία. Το φάρμακο λείπει από το λαό.
Οταν το φάρμακο είναι ακριβό, το κράτος μειώνει τη φαρμακευτική δαπάνη και έτσι φορτώνεται μεγαλύτερο κόστος στους ασθενείς, ασφαλισμένους. Το αγοράζει όποιος έχει να το αγοράσει... Το φάρμακο λείπει από το λαό.
Βάση λοιπόν και αυτού του προβλήματος είναι ότι το φάρμακο παράγεται και διακινείται ως εμπόρευμα, αποτελεί πεδίο κερδοφορίας και έντονων ανταγωνισμών.
Η έλλειψη φαρμάκων είναι ένα πρόβλημα που αφορά συνολικά και ενιαία τα λαϊκά στρώματα και ταυτόχρονα αποτελεί έκφραση των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων στο χώρο του φαρμάκου.

Παράλληλες εξαγωγές

Κι ενώ αυτή είναι η τραγική πραγματικότητα, το υπουργείο Υγείας ισχυρίζεται ότι οι ελλείψεις οφείλονται στο ότι οι ελληνικές φαρμακαποθήκες διακινούν τα σκευάσματα σε φαρμακαποθήκες άλλων χωρών. Σημειωτέον δε, ότι δεν είναι μια πρακτική που ακολουθούν κάποιοι «κακοί» φαρμακοβιομήχανοι ή φαρμακαποθήκες. Πρόκειται για μία εμπορική δραστηριότητα που προβλέπεται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι λεγόμενες «παράλληλες εξαγωγές».
Για παράδειγμα, μια φαρμακαποθήκη στη Γερμανία αντί να αγοράσει το φάρμακο πιο ακριβά από τη φαρμακοβιομηχανία, το αγοράζει απευθείας από την ελληνική φαρμακαποθήκη σε πιο χαμηλή τιμή. Από αυτή τη συνδιαλλαγή κερδίζει και η ελληνική φαρμακαποθήκη. Παίρνει μερίδιο από τη διαφορά της τιμής, πληρώνεται για το εμπόρευμά της σχετικά πιο σύντομα από ό,τι στην Ελλάδα, όπου η αποπληρωμή τους καθυστερεί ιδιαίτερα τώρα στην οικονομική κρίση.
Το 2012 ο τζίρος των φαρμακαποθηκών ήταν 5,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 400 εκατ. ευρώ προήλθαν από «παράλληλες εξαγωγές».

Η επάρκεια...

Ακόμα όμως κι αν εξασφαλιζόταν η επάρκεια φαρμάκων στην αγορά, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός ασθενών (άνεργοι, ανασφάλιστοι, χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι) που δυσκολεύονται ή και αδυνατούν να αγοράσουν φάρμακα. Πολλοί αναγκάζονται να τροποποιήσουν τη φαρμακευτική τους αγωγή, επιλέγοντας φθηνότερο φάρμακο που ενδεχομένως να μην είναι αποτελεσματικό ή ακόμα και να τη διακόψουν.
Αναδεικνύεται ότι σε μία εποχή όπου υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες έρευνας και παραγωγής αποτελεσματικών και ποιοτικών φαρμάκων, ανάπτυξη σύγχρονης φαρμακοβιομηχανίας με πολυάριθμο εξειδικευμένο εργατικό και επιστημονικό δυναμικό, σύγχρονο δίκτυο και μέσα για έγκαιρη και ασφαλή μεταφορά των φαρμάκων παντού, η φαρμακευτική περίθαλψη των ασθενών επιδεινώνεται. Ολο και περισσότεροι δυσκολεύονται ή και αποκλείονται από το ποιοτικό και δωρεάν φάρμακο.
Ολα όσα εξελίσσονται στο χώρο του φαρμάκου αναδεικνύουν τη βαρβαρότητα, τον ιστορικά ξεπερασμένο χαρακτήρα της καπιταλιστικής οικονομίας και παραγωγής. Στενεύουν αν δεν εκμηδενίζονται τα περιθώρια απόσπασης κάποιων παροχών, όπως γινόταν τις προηγούμενες δεκαετίες. Τα μέτρα που ήδη πάρθηκαν και άλλα που σχεδιάζονται δεν είναι προσωρινά, έχουν μόνιμο χαρακτήρα. Αποτελούν μονόδρομο για το κεφάλαιο, εντάσσονται στη στρατηγική εξόδου από την καπιταλιστική κρίση προς όφελός του. Υπηρετούν και τη φάση της όποιας ανάπτυξης, η οποία θα πραγματοποιηθεί πάνω στα αποκαΐδια των δικαιωμάτων των εργαζομένων και του λαού.
Σ' αυτές τις συνθήκες αποτελεί όρο της αποτελεσματικότητας και της προοπτικής της πάλης η ισχυρή συμμαχία των εργατοϋπαλλήλων όλων των κλάδων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, που έχουν συμφέρον να αντιπαλέψουν την εξουσία των μονοπωλίων και συνολικά του κεφαλαίου. Σε αυτή την κοινωνική συμμαχία πρέπει να πάρουν τη θέση τους και οι εργαζόμενοι αλλά και οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες στον κλάδο του φαρμάκου που πλήττονται από την κυριαρχία των μονοπωλίων και το κράτος τους. Καμία στοίχιση ή υπεράσπιση του ενός ή του άλλου επιχειρηματικού ομίλου, του ενός ή του άλλου τμήματος του κεφαλαίου.
Αλλος δρόμος ανάπτυξης
Μονόδρομος για τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα είναι η οργάνωση της πάλης για μία άλλη ανάπτυξη της οικονομίας και κοινωνίας που στο επίκεντρό της θα είναι ο εργαζόμενος και οι ανάγκες του.
Κεντρική θέση σε αυτήν την ανάπτυξη πρέπει να έχει η επιδίωξη της αξιοποίησης όλων των παραγωγικών δυνάμεων και των μέσων παραγωγής που διαθέτει η χώρα, καθώς και η διαρκής ανάπτυξή τους προκειμένου να επιτευχθεί η όσο το δυνατόν αυτάρκεια στην παραγωγή φαρμάκων και εμβολίων που να καλύπτουν τις εγχώριες ανάγκες. Ταυτόχρονα, αυτή η παραγωγή μπορεί να δημιουργεί και δυνατότητα εξωτερικού εμπορίου μέσω του κράτους και να αντισταθμίζεται η αγορά φαρμάκων από άλλες χώρες που δεν παράγονται στην Ελλάδα.
Για να υλοποιηθεί αυτός ο στρατηγικός στόχος απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός και κοινωνική ιδιοκτησία όλων όσων απαιτούνται για την επίτευξή του.
Αυτό σημαίνει ότι οι μονάδες παραγωγής φαρμάκων, η χημική βιομηχανία που εμπλέκεται στην παραγωγή πρώτων υλών, τα ερευνητικά κέντρα για την παραγωγή πρωτότυπων και αντιγράφων φαρμάκων, το σύστημα της Παιδείας για την εκπαίδευση του αναγκαίου αριθμού επιστημόνων και τεχνικών όλων των κλάδων και ειδικοτήτων, αποτελούν κοινωνική ιδιοκτησία.
Σήμερα υπάρχει στη χώρα ένα επίπεδο όλων των παραπάνω προϋποθέσεων που μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη ενός κρατικού φορέα στον οποίο θα εντάσσονται η έρευνα, η παραγωγή και η διάθεση των φαρμάκων.
Στο σύστημα της διακίνησης του φαρμάκου εντάσσονται τα κρατικά νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας καθώς και το κρατικό δίκτυο φαρμακείων που είναι αναπτυγμένα στις συνοικίες, στους μεγάλους τόπους δουλειάς και εκπαίδευσης, αξιοποιώντας και το κρατικό δίκτυο όλων των μέσων μεταφοράς για τον έγκαιρο και επαρκή εφοδιασμό νησιωτικών και ορεινών περιοχών.
Η κατάργηση της επιχειρηματικής δράσης, του ανταγωνισμού και του κινήτρου της κερδοφορίας αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου να εξαλειφθούν οι σημερινές αντιφάσεις και αντιθέσεις, αποτελεί όρο για να αναπτυχθούν οι δυνατότητες παραγωγής ποιοτικών και ασφαλών φαρμάκων, τα οποία θα μπορούν να αξιοποιούν καθολικά όλοι όσοι τα χρειάζονται χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Κ. Πασ.