ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
του Γιώργου Δελαστίκ
Ξεκάθαρη είναι η θέση: «Ναι, η Κύπρος πρέπει να φύγει από το ευρώ! Τώρα!» Η αιτιολογία είναι επίσης σαφέστατη: «Ο λόγος είναι απλός. Η παραμονή στο ευρώ σημαίνει μια απίστευτα σοβαρή οικονομική δυσπραγία, η οποία θα διαρκέσει για πολλά χρόνια, ενώ η Κύπρος θα προσπαθεί να φτιάξει ένα νέο τομέα εξαγωγών. Φεύγοντας από το ευρώ και αφήνοντας το νέο της νόμισμα να διολισθήσει ομαλά, θα επιτάχυνε σε μεγάλο βαθμό την ανοικοδόμηση… Αν δεν φύγει, μιλάμε τουλάχιστον για ελληνικά επίπεδα λιτότητας ή χειρότερα, σε μια οικονομία της οποίας τα βασικά στοιχεία, λόγω της κατάρρευσης των υπεράκτιων τραπεζών, είναι πολύ χειρότερα από όσο υπήρξαν ποτέ στην Ελλάδα»!
Ορθότατες, πεντακάθαρες θέσεις. Μόνο που ο συντάκτης τους δεν ανήκει στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όπως ίσως υποθέσατε. Δεν είναι καν αριστερός. Πρόκειται για τον …Πολ Κρούγκμαν (!) – τον Αμερικανό προοδευτικό οικονομολόγο που έχει τιμηθεί με βραβείο Νομπέλ και το άρθρο του, αποσπάσματα του οποίου προαναφέρθηκαν, δημοσιεύθηκε στους Τάιμς της Νέας Υόρκης. Άρα το ζήτημα της αποχώρησης της Κύπρου από το ευρώ έχει φύγει πια από τους κύκλους της ριζοσπαστικής Αριστεράς και κινείται πλέον και εξετάζεται ως ενδεχόμενο και σε κορυφαίους αστικούς κύκλους. Και όχι μόνο η έξοδος από την ευρωζώνη της Κύπρου, της Ελλάδας ή της Πορτογαλίας. «Η διάσπαση της ευρωζώνης πλησιάζει διακριτικά ακόμη πιο κοντά» ήταν π.χ. ο τίτλος άρθρου στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς του Λονδίνου ενός εκ των κορυφαίων αρθρογράφων της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία και επιρροή οικονομικώς εφημερίδας της Ευρώπης, του Βόλφγκανγκ Μινχάου. «Με την παρούσα πολιτική, οι κυβερνήσεις (σ.σ. της ευρωζώνης) θα χρειαστεί να ασκήσουν βία για να συνεχιστεί η πορεία του ευρώ εναντίον των συμφερόντων των λαών. Δεν χρειάζεται να είναι ευρωσκεπτικιστής κανείς για να συμπεράνει ότι μια τέτοια νομισματική ένωση είναι επίσης και βαθιά ανήθικη» καταλήγει ο αρθρογράφος.
Εύλογο είναι να έχει κανείς δυσπιστία προς τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς, υποψιαζόμενος ότι προωθούν τα συμφέροντα της Ουάσινγκτον και του Λονδίνου, τα οποία προφανώς και βρίσκονται σε απόκλιση προς τα συμφέροντα της Γερμανίας. Το πράγμα όμως είναι σοβαρότερο. Το αντιλαμβάνεται κανείς βλέποντας τον τίτλο της γαλλικής εφημερίδας Μοντ την περασμένη Κυριακή: «Τα αντιγερμανικά αισθήματα παίρνουν φωτιά στη νότια Ευρώπη» έγραφε φαρδιά – πλατιά. «Αγκυλωτοί σταυροί και μουστάκια του Χίτλερ ανθίζουν στους δρόμους της Αθήνας και της Λευκωσίας. Το Βερολίνο ανησυχεί», τόνιζαν οι υπότιτλοι. «Όχι στο Τέταρτο Ράιχ» ήταν οι λέξεις με τις οποίες άρχιζε το δισέλιδο αφιέρωμα της γαλλικής εφημερίδας, αναφερόμενο σε αντιγερμανική διαδήλωση στην Αθήνα. Η πολιτική του Βερολίνου στις χώρες της ευρωζώνης «αδιαφορεί για τις εθνικές ιδιαιτερότητες και ξεχνάει τις καταστροφικές επιπτώσεις αυτής της πολιτικής στις κοινωνίες και το αίσθημα ταπείνωσης των κοινωνιών», υπογραμμίζει η Μοντ. Αν σκέπτονται έτσι ακόμη και οι Γάλλοι, οι κατ’ εξοχήν ωφελημένοι επί μισόν αιώνα από τη Γερμανία μέσω ΕΟΚ και ΕΕ, οι τελευταίοι σύμμαχοι του Βερολίνου πέρα από τα υποτελή προς την καγκελαρία κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, είναι προφανές ότι το μέλλον του ευρώ, οι πιθανότητες επιβίωσης της ευρωζώνης είναι πολύ πιο αμφισβητήσιμες από όσο έχουν αντιληφθεί οι Έλληνες.
Αυτό πλέον το αναγνωρίζουν και στην ίδια τη Γερμανία. «Το σπάσιμο του ταμπού» είναι ο τίτλος ανάλυσης του γερμανικού περιοδικού Ντερ Σπίγκελ στο τεύχος αυτής της εβδομάδας. Ήδη από τους υπότιτλους θέτει το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων: «Η διελκυστίνδα γύρω από τη σωτηρία της Κύπρου δείχνει μια βαθιά διασπασμένη Ευρώπη. Ο Βορράς δεν θέλει να χρηματοδοτεί οάσεις μαύρου χρήματος, στο Νότο αυξάνεται η οργή κατά της Γερμανίας. Θα διαλυθεί η νομισματική ένωση εξαιτίας των πολιτικών της αντιθέσεων;» γράφει το γερμανικό περιοδικό. «Τίποτα δεν είναι πια διασφαλισμένο από την αρπαγή του κράτους, κανένας λογαριασμός καταθέσεων, αλλά και κανένα σπίτι και κανένα διαμέρισμα», γράφει το περιοδικό. «Ήδη τώρα πολλοί τρομαγμένοι πολίτες συνειδητοποιούν ότι οι ασφαλιστές ζωής ή σύνταξης θα τους δώσουν πολύ λιγότερα χρήματα από όσα φαντάζονταν άλλοτε», προσθέτει. «Όπως και να τελειώσει το παιχνίδι πόκερ γύρω από το μικρό νησί της Μεσογείου, η ευρωζωνη έχει ήδη χάσει», ήταν το συμπέρασμα του Σπίγκελ. Δεν έχει σημασία κατά πόσο θα επαληθευτούν ή όχι οι εκτιμήσεις περί διάλυσης της ευρωζώνης επειδή το γράφουν το Σπίγκελ ή οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς. Άλλο έχει τεράστια πολιτική βαρύτητα – το ό,τι οι αστοί οι ίδιοι προβληματίζονται και συζητούν δημοσίως αν πρέπει να καταργήσουν το ευρώ. Η μόνη πολιτική δύναμη που δυστυχώς φαίνεται περιθωριοποιημένη σε όλες σχεδόν τις χώρες της ευρωζώνης από τη σύγκρουση για την τύχη του ευρώ είναι η Αριστερά με την ευρεία έννοια. Είτε παραμένει θλιβερή και αποκρουστική υποστηρίκτρια του ευρώ, είτε συνδέει γενικόλογα την κατάργησή του με την κατάρρευση του καπιταλισμού. Το πρόβλημα είναι ότι αν αφεθούν οι αστοί να αποφασίσουν και για την κατάργηση του ευρώ όπως αποφάσισαν και για τη δημιουργία του, τότε το πέρασμα στα εθνικά νομίσματα χωρίς τη λαϊκή παρέμβαση θα οδηγήσει σε περαιτέρω επιδείνωση το συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας από τη σημερινή τραγική κατάσταση. Αδυνατώντας μέχρι στιγμής να βάλει τη δική της σφραγίδα, η Αριστερά πρέπει να προσπαθήσει πολύ περισσότερο να βρει γλώσσα επικοινωνίας με τις λαϊκές μάζες. Διαφορετικά, κινδυνεύει ο ιστορικός της ρόλος.
Ξεκάθαρη είναι η θέση: «Ναι, η Κύπρος πρέπει να φύγει από το ευρώ! Τώρα!» Η αιτιολογία είναι επίσης σαφέστατη: «Ο λόγος είναι απλός. Η παραμονή στο ευρώ σημαίνει μια απίστευτα σοβαρή οικονομική δυσπραγία, η οποία θα διαρκέσει για πολλά χρόνια, ενώ η Κύπρος θα προσπαθεί να φτιάξει ένα νέο τομέα εξαγωγών. Φεύγοντας από το ευρώ και αφήνοντας το νέο της νόμισμα να διολισθήσει ομαλά, θα επιτάχυνε σε μεγάλο βαθμό την ανοικοδόμηση… Αν δεν φύγει, μιλάμε τουλάχιστον για ελληνικά επίπεδα λιτότητας ή χειρότερα, σε μια οικονομία της οποίας τα βασικά στοιχεία, λόγω της κατάρρευσης των υπεράκτιων τραπεζών, είναι πολύ χειρότερα από όσο υπήρξαν ποτέ στην Ελλάδα»!
Ορθότατες, πεντακάθαρες θέσεις. Μόνο που ο συντάκτης τους δεν ανήκει στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όπως ίσως υποθέσατε. Δεν είναι καν αριστερός. Πρόκειται για τον …Πολ Κρούγκμαν (!) – τον Αμερικανό προοδευτικό οικονομολόγο που έχει τιμηθεί με βραβείο Νομπέλ και το άρθρο του, αποσπάσματα του οποίου προαναφέρθηκαν, δημοσιεύθηκε στους Τάιμς της Νέας Υόρκης. Άρα το ζήτημα της αποχώρησης της Κύπρου από το ευρώ έχει φύγει πια από τους κύκλους της ριζοσπαστικής Αριστεράς και κινείται πλέον και εξετάζεται ως ενδεχόμενο και σε κορυφαίους αστικούς κύκλους. Και όχι μόνο η έξοδος από την ευρωζώνη της Κύπρου, της Ελλάδας ή της Πορτογαλίας. «Η διάσπαση της ευρωζώνης πλησιάζει διακριτικά ακόμη πιο κοντά» ήταν π.χ. ο τίτλος άρθρου στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς του Λονδίνου ενός εκ των κορυφαίων αρθρογράφων της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία και επιρροή οικονομικώς εφημερίδας της Ευρώπης, του Βόλφγκανγκ Μινχάου. «Με την παρούσα πολιτική, οι κυβερνήσεις (σ.σ. της ευρωζώνης) θα χρειαστεί να ασκήσουν βία για να συνεχιστεί η πορεία του ευρώ εναντίον των συμφερόντων των λαών. Δεν χρειάζεται να είναι ευρωσκεπτικιστής κανείς για να συμπεράνει ότι μια τέτοια νομισματική ένωση είναι επίσης και βαθιά ανήθικη» καταλήγει ο αρθρογράφος.
Εύλογο είναι να έχει κανείς δυσπιστία προς τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς, υποψιαζόμενος ότι προωθούν τα συμφέροντα της Ουάσινγκτον και του Λονδίνου, τα οποία προφανώς και βρίσκονται σε απόκλιση προς τα συμφέροντα της Γερμανίας. Το πράγμα όμως είναι σοβαρότερο. Το αντιλαμβάνεται κανείς βλέποντας τον τίτλο της γαλλικής εφημερίδας Μοντ την περασμένη Κυριακή: «Τα αντιγερμανικά αισθήματα παίρνουν φωτιά στη νότια Ευρώπη» έγραφε φαρδιά – πλατιά. «Αγκυλωτοί σταυροί και μουστάκια του Χίτλερ ανθίζουν στους δρόμους της Αθήνας και της Λευκωσίας. Το Βερολίνο ανησυχεί», τόνιζαν οι υπότιτλοι. «Όχι στο Τέταρτο Ράιχ» ήταν οι λέξεις με τις οποίες άρχιζε το δισέλιδο αφιέρωμα της γαλλικής εφημερίδας, αναφερόμενο σε αντιγερμανική διαδήλωση στην Αθήνα. Η πολιτική του Βερολίνου στις χώρες της ευρωζώνης «αδιαφορεί για τις εθνικές ιδιαιτερότητες και ξεχνάει τις καταστροφικές επιπτώσεις αυτής της πολιτικής στις κοινωνίες και το αίσθημα ταπείνωσης των κοινωνιών», υπογραμμίζει η Μοντ. Αν σκέπτονται έτσι ακόμη και οι Γάλλοι, οι κατ’ εξοχήν ωφελημένοι επί μισόν αιώνα από τη Γερμανία μέσω ΕΟΚ και ΕΕ, οι τελευταίοι σύμμαχοι του Βερολίνου πέρα από τα υποτελή προς την καγκελαρία κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, είναι προφανές ότι το μέλλον του ευρώ, οι πιθανότητες επιβίωσης της ευρωζώνης είναι πολύ πιο αμφισβητήσιμες από όσο έχουν αντιληφθεί οι Έλληνες.
Αυτό πλέον το αναγνωρίζουν και στην ίδια τη Γερμανία. «Το σπάσιμο του ταμπού» είναι ο τίτλος ανάλυσης του γερμανικού περιοδικού Ντερ Σπίγκελ στο τεύχος αυτής της εβδομάδας. Ήδη από τους υπότιτλους θέτει το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων: «Η διελκυστίνδα γύρω από τη σωτηρία της Κύπρου δείχνει μια βαθιά διασπασμένη Ευρώπη. Ο Βορράς δεν θέλει να χρηματοδοτεί οάσεις μαύρου χρήματος, στο Νότο αυξάνεται η οργή κατά της Γερμανίας. Θα διαλυθεί η νομισματική ένωση εξαιτίας των πολιτικών της αντιθέσεων;» γράφει το γερμανικό περιοδικό. «Τίποτα δεν είναι πια διασφαλισμένο από την αρπαγή του κράτους, κανένας λογαριασμός καταθέσεων, αλλά και κανένα σπίτι και κανένα διαμέρισμα», γράφει το περιοδικό. «Ήδη τώρα πολλοί τρομαγμένοι πολίτες συνειδητοποιούν ότι οι ασφαλιστές ζωής ή σύνταξης θα τους δώσουν πολύ λιγότερα χρήματα από όσα φαντάζονταν άλλοτε», προσθέτει. «Όπως και να τελειώσει το παιχνίδι πόκερ γύρω από το μικρό νησί της Μεσογείου, η ευρωζωνη έχει ήδη χάσει», ήταν το συμπέρασμα του Σπίγκελ. Δεν έχει σημασία κατά πόσο θα επαληθευτούν ή όχι οι εκτιμήσεις περί διάλυσης της ευρωζώνης επειδή το γράφουν το Σπίγκελ ή οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς. Άλλο έχει τεράστια πολιτική βαρύτητα – το ό,τι οι αστοί οι ίδιοι προβληματίζονται και συζητούν δημοσίως αν πρέπει να καταργήσουν το ευρώ. Η μόνη πολιτική δύναμη που δυστυχώς φαίνεται περιθωριοποιημένη σε όλες σχεδόν τις χώρες της ευρωζώνης από τη σύγκρουση για την τύχη του ευρώ είναι η Αριστερά με την ευρεία έννοια. Είτε παραμένει θλιβερή και αποκρουστική υποστηρίκτρια του ευρώ, είτε συνδέει γενικόλογα την κατάργησή του με την κατάρρευση του καπιταλισμού. Το πρόβλημα είναι ότι αν αφεθούν οι αστοί να αποφασίσουν και για την κατάργηση του ευρώ όπως αποφάσισαν και για τη δημιουργία του, τότε το πέρασμα στα εθνικά νομίσματα χωρίς τη λαϊκή παρέμβαση θα οδηγήσει σε περαιτέρω επιδείνωση το συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας από τη σημερινή τραγική κατάσταση. Αδυνατώντας μέχρι στιγμής να βάλει τη δική της σφραγίδα, η Αριστερά πρέπει να προσπαθήσει πολύ περισσότερο να βρει γλώσσα επικοινωνίας με τις λαϊκές μάζες. Διαφορετικά, κινδυνεύει ο ιστορικός της ρόλος.
