Αναστάτωση στο λιμάνι
Κυριακή, 10 Φεβρουαρίου 2013 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΗΤΡΑΚΗΜεγάλη είναι η αναστάτωση που επικρατεί ανάμεσα στις εταιρίες που διαθέτουν ρυμουλκά πλοία και εξυπηρετούν τη ναυσιπλοΐα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης από την αιφνιδιαστική απόφαση της διοίκησης των Ελληνικών Πετρελαίων να αλλάξει τις προδιαγραφές των πλοιαρίων που παρέχουν υπηρεσίες ρυμούλκησης, επιφυλακής και πυρασφάλειας στα δεξαμενόπλοια κατά την είσοδο και έξοδό τους στις εγκαταστάσεις των διυλιστηρίων, απαιτώντας αιφνιδιαστικά να υπάρξουν μέσα σε 18 ημέρες (!) άλλου τύπου ρυμουλκά, ηλικίας κάτω των 20 ετών.
Σύμφωνα με καταγγελίες που έχουν φτάσει μέχρι το γραφείο του υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας και Νήσων, Κωστή Μουσουρούλη, η συγκεκριμένη κίνηση των ΕΛΠΕ, που σημειωτέον αφορά μόνο τις εγκαταστάσεις της Θεσσαλονίκης, είναι «φωτογραφική» και καθ’ υπέρβαση του υφιστάμενου Ειδικού Κανονισμού Λιμένα Θεσσαλονίκης αρ. 59 «Οροι και προϋποθέσεις για την ασφαλή λειτουργία αγκυροβολίων φορτοεκφόρτωσης πετρελαιοειδών στο Β-ΒΔ όρμο Θεσσαλονίκης», που ισχύει από το 2002. Το θέμα, μετά από παρέμβαση του υπουργείου, έχει φτάσει στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και αναμένεται η γνωμοδότηση για το κατά πόσον η απόφαση μιας εταιρίας υπερισχύει ενός κανονισμού που είναι νόμος του κράτους. Από την πλευρά τους οι υπεύθυνοι των ΕΛΠΕ επικαλούνται λόγους ασφαλείας και υποστηρίζουν ότι οι αποφάσεις τους λαμβάνονται με γνώμονα την ασφάλεια των θαλάσσιων εγκαταστάσεων της εταιρίας τους, αλλά και ότι είναι συμβατές με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τις αιτιάσεις αυτές των ΕΛΠΕ αντικρούουν οι θιγόμενοι, επικαλούμενοι ιδίως ότι από το έτος 2002 που ισχύει ο σχετικός Ειδικός Κανονισμός στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης δεν έχει συμβεί το παραμικρό με τα τάνκερ που μπαινοβγαίνουν στο Θερμαϊκό. Ταυτόχρονα επισημαίνουν ότι υπάρχουν στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου ποικίλες τεχνικές μελέτες ασφαλείας πολύ υψηλού επιπέδου, που έχουν γίνει σε διάφορα ευρωπαϊκά λιμάνια από τεχνοκράτες με τεράστια εμπειρία και γνώση στα θέματα αυτά.
Πρόχειρα και ασυντόνιστα
Το ζήτημα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καταρχήν διότι αποδεικνύει τη δύναμη του κανονιστικού πλαισίου στη διαμόρφωση των επιχειρηματικών συσχετισμών. Επιπροσθέτως δείχνει πόσο πρόχειρα, άναρχα και ασυντόνιστα εξακολουθούν να λειτουργούν τα πράγματα στην Ελλάδα της κρίσης και της ύφεσης. Οπως επισημαίνουν σε υπομνήματά τους προς όλες τις αρμόδιες αρχές οι Πανελλήνιες Ενώσεις Πλοιοκτητών & Εφοπλιστών Ρυμουλκών και Ναυαγοσωστικών Πλοίων, στην υπόθεση έχουν -ή δεν έχουν- συμβεί τα ακόλουθα:
Πρώτον, δεν προηγήθηκε κανένας διάλογος. Κάποια στιγμή στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου οι εταιρίες ρυμουλκών ενημερώθηκαν για την απόφαση των ΕΛΠΕ χωρίς να έχει συμβεί κάτι έκτακτο ή εξαιρετικό, που να δικαιολογεί την αιφνιδιαστική αυτή απόφαση.
Δεύτερον, στη σχετική ενημέρωση των ΕΛΠΕ υπήρχε ένα περιθώριο 18 ημερών για να… συμμορφωθούν οι εταιρίες με τα καινούργια τεχνικά χαρακτηριστικά. Το διάστημα είναι εξ αντικειμένου μικρό, ακόμη και για την παραμικρή αλλαγή. Πόσο μάλλον για την προμήθεια νέων ρυμουλκών, που απαιτούν τη διάθεση σημαντικών κεφαλαίων για την απόκτησή τους. Ενα καινούριο ρυμουλκό των προδιαγραφών που θέτουν τα ΕΛΠΕ κοστίζει περί τα επτά εκατομμύρια ευρώ!
Τρίτον, η συγκεκριμένη «Οδηγία» αφορά μόνο τις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη και όχι τις αντίστοιχες δραστηριότητες στη Νότια Ελλάδα, όπου οι κινήσεις των πλοίων είναι πολύ περισσότερες. Βέβαια, σχετική αναστάτωση έχει δημιουργηθεί και στον Πειραιά, αφού οι πλοιοκτήτες φοβούνται επέκταση του φαινομένου, γι' αυτό κι εκείνοι αντιδρούν.
Τέταρτον, επειδή η ναύλωση των ρυμουλκών είναι υποχρέωση των ναυτιλιακών εταιριών, οι οποίες διαχειρίζονται τα τάνκερ, υπάρχουν σε ισχύ συμβόλαια με εταιρίες ρυμουλκών στη Θεσσαλονίκη. Τα συμβόλαια αυτά λήγουν σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και στα τέλη του 2014 και, όπως είναι λογικό, εμπεριέχουν ρήτρες σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν οι όροι τους. Αν, δηλαδή, τα ΕΛΠΕ επιμείνουν, τότε κάποιες εταιρίες είναι δυνατό να οδηγηθούν ξαφνικά και από το... πουθενά στην καταστροφή, αφού –ασχέτως αν δε φταίνε- θα φανούν ασυνεπείς προς τους πελάτες τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτήν τη φάση το θέμα αφορά τρεις εταιρίες, οι οποίες διαθέτουν 12 ρυμουλκά, με συνολικό τζίρο στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης περί τα 11 εκατ. ευρώ. Από αυτά τα σκάφη μόνο τα τέσσερα είναι «νέου» τύπου και από αυτά μόνο το ένα εδρεύει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, ενώ τα υπόλοιπα τρία ήρθαν προσωρινά από τον Πειραιά εν όψει της κατάστασης. Στο μεταξύ, οι δύο θιγόμενες εταιρίες απευθύνθηκαν στο Λιμεναρχείο Θεσσαλονίκης, αλλά εισέπραξαν μια μάλλον διπλωματική απάντηση, αφού ο κεντρικός λιμενάρχης τις παρέπεμψε εκ νέου στο υπουργείο. Από εκεί και πέρα έχουν δρομολογήσει άλλες νομικού τύπου αντιδράσεις, όπως είναι η προσφυγή στη Δικαιοσύνη, αλλά και η καταγγελία στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς τα ΕΛΠΕ στη συγκεκριμένη δραστηριότητα κατέχουν δεσπόζουσα θέση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα εκτιμάται ότι το 75% - 80% του συνολικού τζίρου που προκύπτει από τις συνολικές κινήσεις των ρυμουλκών που γίνονται στη Θεσσαλονίκη αφορά τα δεξαμενόπλοια.
Δύο αγωγοί
Πηγές της αγοράς, με καλή γνώση γύρω από τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται πέριξ των ΕΛΠΕ, εκτίμησαν στον «ΑτΚ» ότι το συγκεκριμένο θέμα μόνο τυχαία δεν αναδύθηκε στην επικαιρότητα. Εξηγούν, μάλιστα, ως απόλυτα λογικό το ότι η υπόθεση ανακινήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου υπάρχουν δύο υποθαλάσσιοι αγωγοί του διυλιστηρίου, ένας για το αργό πετρέλαιο και ένας για τα προϊόντα πετρελαίου. Μέχρι σήμερα οι δύο αγωγοί λειτουργούν ξεχωριστά, αφού για λόγους ασφαλείας, όπως ειδικά ορίζει ο ισχύων νόμος του Κράτους Ειδικός Κανονισμός αρ. 59, απαγορεύεται η ταυτόχρονη ενεργοποίησή τους. Η αύξηση, λοιπόν, των μέτρων ασφαλείας κατά τα λεγόμενα των ΕΛΠΕ –άσχετα αν είναι ουσιαστική ή απλώς φαινομενική- εξυπηρετεί απολύτως ένα σχεδιασμό που θα οδηγήσει κάποια στιγμή στην άρση της απαγόρευσης της ταυτόχρονης λειτουργίας των δύο αγωγών, κάτι που ασφαλώς θα οδηγήσει σε εντατικοποίηση των εργασιών και αύξηση της αποδοτικότητας του διυλιστηρίου, ό,τι κι αν σημαίνει κάτι τέτοιο στο πεδίο της ασφάλειας του λιμένα Θεσσαλονίκης και του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Κάποιοι, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι αν επιτραπεί η ταυτόχρονη λειτουργία και των δύο αγωγών, τότε η μονάδα της Θεσσαλονίκης των ΕΛΠΕ θα καταστεί ελκυστικότερη για κάποιον υποψήφιο αγοραστή, σε περίπτωση που ο όμιλος Λάτση, ο οποίος ελέγχει ουσιαστικά τα ΕΛΠΕ, αποφασίσει να πουλήσει.
