www,902.gr
αναδημοσίευση

 Σάβ, 16/02/2013 - 14:18

Του Πέτρου Μαζαράκη
Ο «μπερντές» του θεάτρου σκιών που επιχείρησε να στήσει τις προηγούμενες μέρες η τρικομματική κυβέρνηση στο χώρο της ακτοπλοΐας με αφορμή την απεργία των ναυτεργατών, αποδείχθηκε πολύ μικρός για να κρύψει τα «ηχηρά» επιχειρηματικά συμφέροντα που κινούν τις υπουργικές «φιγούρες» από το παρασκήνιο.
Τα στοιχεία των ίδιων των ακτοπλοϊκών εταιρειών αποκαλύπτουν πως η εξαφάνιση των πλοίων από πολλά νησιά, τα πολύωρα ταξίδια και τα ακριβά εισιτήρια είναι η μέθοδος που έχουν επιλέξει οι εφοπλιστές, όχι απλώς για να διασώσουν τις εταιρείες τους εν μέσω κρίσης αλλά για να αυξήσουν τα κέρδη τους.

Από την άθλια κατάσταση που έχουν επιβάλλει οι εφοπλιστές στις ακτοπλοϊκές συνδέσεις με τις ευλογίες της κυβέρνησης, πλήττονται καίρια οι κάτοικοι, επαγγελματίες και αγρότες των νησιών, οι επιβάτες και, βέβαια, οι ναυτικοί. Εκείνοι, δηλαδή, τους οποίους επικαλέστηκε η κυβέρνηση για να αιτιολογήσει την απόφασή της να επιστρατεύσει τους ναυτεργάτες.
Το «μεγάλο κόλπο» των εφοπλιστών
Τα δικαιώματα νησιωτών, επιβατών και ναυτικών μπήκαν στο στόχαστρο των εφοπλιστών από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν άρχισαν να πιέζουν ασφυκτικά για να εφαρμοστεί η ευρωπαϊκή οδηγία 3577/92 για την απελευθέρωση των θαλάσσιων ενδομεταφορών.
Το «colpogrosso», όμως, των εφοπλιστών εις βάρος νησιωτών, επιβατών και ναυτικών πήρε σάρκα και οστά το 2004. Όταν στην κυβέρνηση βρέθηκε η ΝΔ. Η τότε κυβέρνηση (υπουργός Ναυτιλίας Μ. Κεφαλογιάννης) παρέδωσε στους εφοπλιστές ως «πρόβατα επί σφαγή» τους νησιώτες, τους επιβάτες και τους ναυτικούς καθώς:
- άρχισε να απελευθερώνει σταδιακά τους ναύλους
- κατάργησε τη Ρυθμιστική Αρχή Θαλάσσιων Ενδομεταφορών (ΡΑΘΕ) που-υποτίθεται- ότι θα επόπτευε ό,τι συμβαίνει στην «απελευθερωμένη» ακτοπλοϊκή αγορά. Πρακτικά, δηλαδή, απαγόρευσε να γίνεται οποιοσδήποτε έλεγχος σε ό,τι κάνουν οι εφοπλιστές.
Αποχαλινωμένοι, πλέον, οι τελευταίοι επέβαλαν τους δικούς τους κανόνες: προκάλεσαν έλλειψη πλοίων αποσύροντας κατά το δοκούν καράβια από τις γραμμές, με αποτέλεσμα οι θέσεις να μην επαρκούν για να καλύψουν την καλοκαιρινή ζήτηση και οι τιμές των εισιτηρίων να εκτοξευθούν σε δυσθεώρητα ύψη και τα κέρδη των εφοπλιστών στη στρατόσφαιρα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι εκείνη τη χρονιά (2006) οι ναυτιλιακές εταιρείες που ήταν εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών κατέγραψαν αύξηση κερδών από 22% έως 110%, ενώ μια από αυτές εμφάνισε ιλιγγιώδη αύξηση 365%!

Φεύγουν οι επιβάτες, μένουν τα κέρδη 

Την επιτακτική ανάγκη ύπαρξης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την ακτοπλοΐα που θα διασφαλίζει τη γρήγορη, ασφαλή και φθηνή διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων, τη συνειδητοποιούν καθημερινά νησιώτες, παραθεριστές, επαγγελματίες, αγρότες και ναυτικοί. Έχουν, άλλωστε, αποκτήσει πρόγευση από τις συνέπειες όσων προβλέπει το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, με το οποίο παραδίδεται «εν λευκώ» στους εφοπλιστές το Αιγαίο, μαζί με τα τεράστια έσοδα από τη διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων που συνεπάγεται.
Η μείωση της επιβατικής κίνησης στις γραμμές εσωτερικού και εξωτερικού (Ελλάδα-Ιταλία) κατά 2,5 εκατ. επιβάτες την περίοδο 2009-2012, ως συνέπεια της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης και της μείωσης των εισοδημάτων των νοικοκυριών στο σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρήθηκε «χρυσή ευκαιρία» από τις ακτοπλοϊκές εταιρείες.
Επικαλέστηκαν, λοιπόν, τη μείωση της επιβατικής κίνησης αλλά και την αύξηση της τιμής των καυσίμων για να ζητήσουν από την τρικομματική κυβέρνηση να έχουν πλήρη ελευθερία κινήσεων ώστε να καταφέρουν να διασώσουν τις εταιρείες τους. Επί της ουσίας ζητούν να αποφασίζουν μόνοι τους πού, πότε και για πόσο διάστημα θα δρομολογούν τα πλοία τους, να ορίζουν τη συχνότητα των δρομολογίων αλλά και να απασχολούν λιγότερους ναυτικούς (άρα απολύσεις) και πιο φθηνούς.
Είναι αλήθεια, όμως, ότι η μείωση της επιβατικής κίνησης απειλεί τις ακτοπλοϊκές εταιρείες με λουκέτο όπως υποστηρίζουν οι εφοπλιστές;
Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει! Αρκεί να είσαι «μεγάλο ψάρι» (δηλαδή μονοπώλιο) και όχι «μαρίδα» (μικρή η μεσαίου μεγέθους εταιρεία). Επειδή ως γνωστόν στον καπιταλισμό, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, επιβιώνουν μόνο τα μεγάλα ψάρια.
Το αποδεικνύει η περίπτωση του ομίλου AtticaGroup (πλοία BlueStarFerries και SuperfastFerries) ο οποίος ελέγχει τα μεγαλύτερα μερίδια αγοράς στο κεντρικό Αιγαίο (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα) και τις γραμμές Ελλάδας-Ιταλίας (Αδριατική).
Ενώ στο σύνολο των γραμμών εσωτερικού οι επιβάτες ήταν λιγότεροι κατά 13,1%, η Attica κατέγραψε αύξηση επιβατικής κίνησης 1% στο εννιάμηνο Ιαν.-Σεπτ. 2012 σε σχέση με το 2011. Το εντυπωσιακότερο όμως είναι ότι παρά τη μείωση 30% των επιβατών που μετέφερε στην Αδριατική και παρά τις υψηλές τιμές των καυσίμων, τα κέρδη της εταιρείας (προ φόρων, αποσβέσεων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων) εκτοξεύθηκαν από τα 0,51 εκατ. ευρώ στο εννιάμηνο του 2011 στα 13,94 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2012!
Πώς έγινε το «θαύμα»;
 Το εξηγεί η ίδια η εταιρεία σε ανακοίνωσή της στις 28/11/2012 για τα οικονομικά αποτελέσματα εννιαμήνου του 2012 όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρει: «Με γνώμονα την προσαρμογή της προσφοράς προς τη ζήτηση, η διοίκηση του Ομίλου εφήρμοσε ένα ανανεωμένο πλάνο δρομολόγησης του στόλου όσον αφορά τη συχνότητα των δρομολογίων και το χρόνο ταξιδιού». Δηλαδή, λιγότερα δρομολόγια.
Στις ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις, μάλιστα, της εταιρείας της περιόδου 1/1/2012 έως 30/9/2012 διαβάζουμε επιπλέον στη σελ. 25 πως «ο όμιλος προέβη όπου ήταν εφικτό σε μείωση ταχυτήτων στα πλοία».

«Χρυσοφόρα» η… Οδύσσεια 

Τα λιγότερα δρομολόγια με μειωμένη ταχύτητα αποτελούν πλέον πάγια τακτική όλων των ακτοπλοϊκών εταιρειών. Το αποτέλεσμα το αντιλαμβάνονται όσοι ζουν ή μετακινούνται προς τα νησιά: σε πολλά μικρά νησιά τα πλοία έχουν εξαφανιστεί και το ταξίδι εξελίσσεται σε Οδύσσεια.
Μια αναζήτηση δρομολογίων για το μήνα Φλεβάρη από το λιμάνι του Πειραιά έδειξε πως για πολλά νησιά του Αιγαίου ήταν προγραμματισμένα τρία δρομολόγια την εβδομάδα. Ιώβεια υπομονή θα πρέπει να έχουν όσοι αποφασίσουν να ταξιδέψουν στο Καρλόβασι Σάμου αφού θα φτάσουν στον προορισμό τους μετά από 13 ώρες και 25 λεπτά. Ακόμα περισσότερο διαρκεί το ταξίδι προς την Κάρπαθο (16 ώρες και 30 λεπτά).