Eλευθεροτυπία
αναδημοσίευση
Φέτος, τα Χριστούγεννα θυμίζουν Παπαδιαμάντη
Τα ταμεία εξασφάλισαν μετά βίας το δώρο των συνταξιούχων, ένας στους πέντε εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα έχει να πληρωθεί τουλάχιστον τρεις μήνες και ο δέκατος τρίτος μισθός φαντάζει αβέβαιος. Κυρίες και κύριοι, καλές γιορτές...
Του ΜΠΑΜΠΗ ΑΓΡΟΛΑΜΠΟΥ
«Γραίες» που κρυώνουν και με δυσκολία εξασφαλίζουν ένα πιάτο φαΐ και οικογένειες που θα γιορτάσουν με δανεικά ξαναγίνονται πρόσωπα της καθημερινότητας. Η ολική επαναφορά των αφηγήσεων του μεγάλου Σκιαθίτη.Τα Ασφαλιστικά Ταμεία κατάφεραν να βρουν το δώρο των συνταξιούχων την τελευταία στιγμή, παίρνοντας προκαταβολή από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έναντι των ομολόγων συνολικού ποσού 1 δισ. ευρώ που λήγουν αύριο. Ο ΟΑΕΔ επίσης, με ομόλογο 200 εκατ. ευρώ. Και το Δημόσιο για να καταβάλει το κουρεμένο δώρο στους υπαλλήλους έβαλε στα συρτάρια όλα τα ληξιπρόθεσμα εντάλματα πληρωμής. Το ερώτημα τώρα είναι τι θα γίνει στον ιδιωτικό τομέα, με την καταβολή του 13ου μισθού.
Το τελευταίο τρίμηνο όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας έχει κηρυχθεί μερική αναστολή πληρωμών στον ιδιωτικό τομέα. Επτά στις δέκα επιχειρήσεις καθυστερούν την εξόφληση των δεδουλευμένων από μερικές μέρες έως και ένα μήνα. Και οι άλλες τρεις, από δύο μήνες έως και χρόνο. Πάρα ταύτα, ο επικεφαλής του Σώματος Μ. Χάλαρης προβλέπει ότι ο 13ος μισθός θα καταβληθεί κανονικά στους περισσότερους εργαζόμενους. Πώς; Από τους καθυστερούμενους μισθούς.
Το συμπέρασμα που εξάγεται από τα στοιχεία του ΣΕΕ είναι ότι ένας στους πέντε εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα έχει να πληρωθεί επί τρεις τουλάχιστον μήνες και ο αριθμός τους εγγίζει τις 500.000. Εάν συνυπολογιστούν και οι άνεργοι που δεν παίρνουν επίδομα και είναι περισσότεροι από 600.000, τότε ο αριθμός των ατόμων που το τελευταίο τρίμηνο δεν είχε εισόδημα ξεπερνάει το 1.000.000. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει επίσης ότι τους τελευταίους μήνες αυξήθηκε κατακόρυφα η ελαστική απασχόληση, με συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής εργασία, παρά την εκρηκτική άνοδο της ανεργίας.
Οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 120% σε σχέση με το 2010 και οι εκ περιτροπής κατά 432%. Οι μισθοί υποχώρησαν μεσοσταθμικά κατά 12%, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις η μείωση φθάνει και το 20%. Μία στις δύο επιχειρήσεις έχουν κάνει περικοπές και από την άλλη το ποσοστό της αδήλωτης εργασίας παραμένει σταθερά πάνω από το 29%.
Το συμπέρασμα που εξάγεται από τα στοιχεία του ΣΕΕ είναι ότι ένας στους πέντε εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα έχει να πληρωθεί επί τρεις τουλάχιστον μήνες και ο αριθμός τους εγγίζει τις 500.000. Εάν συνυπολογιστούν και οι άνεργοι που δεν παίρνουν επίδομα και είναι περισσότεροι από 600.000, τότε ο αριθμός των ατόμων που το τελευταίο τρίμηνο δεν είχε εισόδημα ξεπερνάει το 1.000.000. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει επίσης ότι τους τελευταίους μήνες αυξήθηκε κατακόρυφα η ελαστική απασχόληση, με συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής εργασία, παρά την εκρηκτική άνοδο της ανεργίας.
Οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 120% σε σχέση με το 2010 και οι εκ περιτροπής κατά 432%. Οι μισθοί υποχώρησαν μεσοσταθμικά κατά 12%, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις η μείωση φθάνει και το 20%. Μία στις δύο επιχειρήσεις έχουν κάνει περικοπές και από την άλλη το ποσοστό της αδήλωτης εργασίας παραμένει σταθερά πάνω από το 29%.
Η δραματική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην πραγματική οικονομία επισημάνθηκε στην τελευταία συνάντηση της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας με την τρόικα, υπό το βάρος των νέων πιέσεων για περαιτέρω απορύθμιση της αγοράς εργασίας, μείωσης των κατώτατων μισθών ή περικοπής του 13ου και 14ου μισθού κατά το πρότυπο του δώρου των υπαλλήλων και των συνταξιούχων.
Στην περίπτωση αυτή το ΙΚΑ θα βρισκόταν τον Φεβρουάριο σε ταμειακή αδυναμία, αφού από την καταβολή του δώρου περιμένει έσοδα ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ. Εφόσον βεβαίως επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις ότι το δώρο θα καταβληθεί ακόμη και στις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε οικονομική δυσπραγία. Ο 13ος μισθός βγήκε από την ατζέντα για τον ιδιωτικό τομέα (για τους εργαζόμενους στις ΔΕΚΟ το θέμα παραμένει ανοιχτό), ωστόσο η πίεση της τρόικας για επιπλέον μείωση του κόστους εργασίας, σε ποσοστό που ορίστηκε στη συνάντηση με τη ΓΣΒΕΕ και την ΕΣΕ γύρω στο 20%, ήταν ασφυκτική, τονίζουν οι πρόεδροι των συνομοσπονδιών Δ. Ασημακόπουλος και Β. Κορκίδης. Στην επισήμανση ότι μία τέτοια συμπίεση των μισθών θα επιδεινώσει την ύφεση οι εκπρόσωποι της τρόικας απάντησαν ότι πρέπει να γίνει αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου με κάθε κόστος.
Πέρυσι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εμπόρων και των επαγγελματοβιοτεχνών, η μείωση του τζίρου ήταν γύρω στο 15% στον κλάδο των τροφίμων και 20%-40% στους άλλους κλάδους. Φέτος οι προβλέψεις θέλουν να καταγράφεται άλλη τόση μείωση και ενδέχεται να διαψευστούν ξανά επί τα χείρω. Ουσιαστικά, μέσα σε δύο χρόνια έχει μειωθεί στο μισό ο κύκλος της αγοράς των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που καλείται να προσαρμοστεί στα όρια της πιστωτικής ασφυξίας. Σε κανονικές συνθήκες το δώρο έδινε στην αγορά ρευστότητα της τάξεως των 5-6 δισ. ευρώ. Αυτές τις γιορτές οι προσδοκίες είναι κάτω από το μισό. Με την προϋπόθεση ότι θα πέσει κανονικά ο 13ος μισθός και δεν θα πάει κατευθείαν σε αποπληρωμές δανείων, φόρων και έκτακτων τελών.
Οι αντοχές της οικονομίας και της κοινωνίας είναι πλέον οριακές θεωρεί ο καθηγητής Σ. Ρομπόλης και προβλέπει ότι η ανεργία θα ξεπεράσει τις χειρότερες προβλέψεις. Από τον Σεπτέμβριο του 2009 μέχρι τον Οκτώβριο του 2011 ο δείκτης απασχόλησης έπεσε 4,5 μονάδες -από το 49% στο 44,5%- και η ανεργία στο τρίτο τρίμηνο του 2011 έσπασε νέο ρεκόρ και αποτυπώνεται επισήμως στο 17,7%. Ο δείκτης απασχόλησης έτσι όπως αποτυπώνεται στην τελευταία έκθεση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας είναι ο χειρότερος στη ζώνη του ευρώ. Φέτος πρώτη φορά όπως υπογραμμίζει ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ ο αριθμός των εργαζομένων είναι μικρότερος από τον οικονομικά μή ενεργό πληθυσμό.
Από τις 850.000 αυτοαπασχολούμενους εκτιμάται ότι περίπου 300.000 έχουν αναστείλει την επαγγελματική τους δραστηριότητα και δεν έχουν ασφαλιστική ενημερότητα, τονίζει ο γραμματέας της ΓΣΒΕΕ Ν. Σκορίνης.
Οι περισσότερες επιχειρήσεις, όπως σημειώνει, δεν μπορούν να πάρουν ούτε κεφάλαια κίνησης, με αποτέλεσμα να καθυστερούν την καταβολή της μισθοδοσίας και να συμβάλουν με τη σειρά τους στην επιδείνωση της οικονομικής ασφυξίας. Η καθίζηση αποτυπώνεται και στην πορεία των εσόδων του ασφαλιστικού συστήματος. Μέχρι το Σεπτέμβριο το ΙΚΑ είχε υστέρηση εσόδων 15% σε σύγκριση με το 2010 σε ταμειακή βάση, ενώ το τελευταίο δίμηνο υστέρηση έφθασε στο 18,2%. Στον ΟΑΕΕ στο δεκάμηνο οι εισφορές ήταν μόλις 1,9 δισ. ευρώ, ενώ το 2010 έκλεισε με έσοδα από εισφορές 2,7 δισ. ευρώ.
