Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Εισερχόμενος στη συζήτηση επί του νομοσχεδίου, θέλω να είμαι απολύτως σαφής. Αυτό το νομοσχέδιο είναι μια μεγάλη μεταρρύθμιση. Μία μεταρρύθμιση που αφορά το δόγμα ασφάλειας της χώρας.
Η Ελλάδα είναι η πύλη της Ευρώπης προς και από την Ασία και την Αφρική. Ο ηπειρωτικός και νησιωτικός ελληνικός χώρος βρίσκεται στο σημείο επαφής τριών ηπείρων της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Βρίσκεται ακριβώς στον δίαυλο επικοινωνίας ζωτικών θαλασσών του Ευξείνου Πόντου και της Μεσογείου. Δύο θάλασσες ζωτικής σημασίας για την ευρύτερη περιοχή και πηγές πλούτου για την ελληνική οικονομία.
Αυτές οι περιοχές, όμως, είναι εξαιρετικά ευάλωτες.
Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, οι αυξημένες
Στη σημερινή παγκόσμια συγκυρία των διαρκών ανακατατάξεων και των κοινωνικών εντάσεων ο στόχος για ευημερία δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς ασφάλεια καθώς αποτελεί θεμελιώδες προαπαιτούμενο για τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής. Η εξέλιξη στις διάφορες μορφές του οργανωμένου εγκλήματος οδήγησε σε πλήθος παράνομων δραστηριοτήτων που εκδηλώνονται στην θάλασσα και τις παράκτιες περιοχές.
Διακίνηση ναρκωτικών, όπλων, λαθρεμπόριο, οικονομικό και περιβαλλοντικό έγκλημα, είναι μερικές συνήθεις δραστηριότητες των οργανωμένων εγκληματικών ομάδων που βρίσκουν και τη θάλασσα ως πεδίο δράσης. Σε όλες αυτές τις παράνομες δραστηριότητες έχει προστεθεί και η διακίνηση παράνομων μεταναστών, που έχει προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια.
Ιδιαίτερα μάλιστα στην εποχή μας που συγκλονίζεται από τις ανακατατάξεις και τις κοινωνικές αντιδράσεις στις χώρες της Βορείου Αφρικής, ο κίνδυνος για την ενίσχυση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη και κυρίως των παράνομων μεταναστευτικών ροών είναι πολύ μεγάλος.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο μάλιστα, αύριο το πρωί στη Ρώμη συνέρχονται οι Υπουργοί Εσωτερικής Ασφάλειας των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Νότου, στην οποία και θα συμμετάσχω, ακριβώς για να συζητήσουμε τους πιθανότερους κινδύνους από αυτό το ενδεχόμενο.
Και ταυτόχρονα να διατυπώσουμε μια κοινή πρόταση προς το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο συνεδριάζει την επόμενη μέρα, την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, προκειμένου να υπάρχει μία συνολική επαγρύπνηση, μία εγρήγορση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μία κινητοποίηση των θεσμικών οργάνων και του ευρωπαϊκού μηχανισμού, προκειμένου με συντονισμένο τρόπο όλη η Ευρώπη να αντιμετωπίσει από όλες τις απόψεις, ασφαλείας αλλά και ανθρωπιστικής πλευράς, το ενδεχόμενο τέτοιων μετακινήσεων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι δρόμοι λοιπόν της θάλασσας είναι εξαιρετικής σημασίας για τους ήσυχους και τους ήρεμους καιρούς, αλλά και για τους ταραχώδεις καιρούς. Σε κάθε περίπτωση όμως οι δρόμοι της θάλασσας για μεταφορά ναρκωτικών και όπλων, έχουν μετατραπεί πλέον και σε περάσματα των διακινητών των παράνομων μεταναστών προς την Ευρώπη.
Επιπλέον, οι θαλάσσιες μεταφορές καλύπτουν την συντριπτική πλειοψηφία των παγκόσμιων αναγκών για μεταφορά αγαθών και επιπλέον στη χώρα μας εξυπηρετούν αποφασιστικά την επαφή, την επικοινωνία, τη συνοχή του ηπειρωτικού με το νησιωτικό κορμό.
Για να διασφαλίζεται η αναγκαία ποιότητα κατά την παροχή υπηρεσιών θαλασσίων μεταφορών και των συγκοινωνιών, είναι κορυφαίας σημασίας, διεθνής υποχρέωση της χώρας, ο έλεγχος ότι τα πλοία και τα πληρώματα αυτών δραστηριοποιούνται και εργάζονται σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες, ότι τηρούν τους όρους και τις απαιτήσεις για ασφαλή ναυσιπλοΐα και φιλική προς το περιβάλλον ότι προστατεύεται η ανθρώπινη ζωή και η περιουσία στη θάλασσα.
Προβάλλει επίσης η σημασία της αποτελεσματικής καταπολέμησης περιστατικών ρύπανσης του θαλασσίου μας περιβάλλοντος και ελέγχου εφαρμογής της αλιευτικής νομοθεσίας, ένας τομέας που ολοένα και γίνεται αυστηρότερος στο πλαίσιο των Οδηγιών και των Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτό είναι το πλαίσιο, αυτή είναι η εποχή μας. Αυτοί είναι οι κίνδυνοι, αυτή είναι η πραγματικότητα. Και αυτή την πραγματικότητα οφείλουμε να την έχουμε μπροστά μας όταν σχεδιάζουμε τα μέσα της πολιτικής και τους μηχανισμούς του κράτους οι οποίοι καλούνται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτής της πολιτικής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Έχουν περάσει εννέα δεκαετίες από τη ιδρυτική πράξη του Λιμενικού Σώματος, το 1919. Η πολυδιάστατη δραστηριότητα του Σώματος, η συμβολή της ναυτιλίας στην οικονομία, τα νέα δεδομένα σε επίπεδο Ε.Ε στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας και της φύλαξης των συνόρων έχουν τοποθετήσει το ελληνικό Λιμενικό Σώμα στην αιχμή του δόρατος του κρατικού μηχανισμού, με εθνική αλλά ταυτόχρονα και ευρωπαϊκή αποστολή σε καθημερινή βάση.
Στα 90 αυτά χρόνια το προσωπικό του Λιμενικού Σώματος τίμησε με την προσφορά του την πατρίδα. Τίμησαν τον όρκο τους όλα τα στελέχη και όλοι οι αξιωματικοί του Λιμενικού Σώματος σε όλες τις φάσεις της λειτουργίας του. Εργάστηκαν με μεθοδικότητα για να συνδράμει τις προσπάθειες των ανθρώπων της θάλασσας, του εφοπλισμού και της ναυτεργασίας για το χτίσιμο αυτού του θαυμαστού οικοδομήματος της ελληνικής ναυτιλίας. Στον τομέα που η χώρα μας προβάλλει ως παγκόσμια υπερδύναμη.
Σήμερα, με το νόμο αυτό, η Ελληνική Ακτοφυλακή καθίσταται ο κύριος και βασικός μοχλός προάσπισης και εγγύησης της ασφάλειας και της ποιότητας ζωής των πολιτών στο ιδιόμορφο, ιδιαίτερο και απαιτητικό περιβάλλον της θάλασσας και των λιμένων. Το σώμα της Ελληνικής Ακτοφυλακής ορίζεται ως ο νέος αποτελεσματικός και σύγχρονος φορέας της ελληνικής διοίκησης, με αποστολή τη εφαρμογή του νόμου στον θαλάσσιο χώρο, στα πλοία, στους λιμένες και στους χερσαίους χώρους αυτών και διατηρεί τον κυρίαρχο ρόλο στην άσκηση του εθνικά σημαντικού έργου της έρευνας και διάσωσης.
Παράλληλα καθίσταται ως εξειδικευμένο όργανο ελέγχου εφαρμογής των απαιτήσεων που διαμορφώνει η Πολιτεία, στο πλαίσιο των αντίστοιχων υποχρεώσεών της, για την ομαλή δραστηριοποίηση των πλοίων, για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος.
Υπενθυμίζω ότι οι υποχρεώσεις μας ορίζονται από το διεθνές και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο.
Οι ιδιαιτερότητες του χώρου στον οποίο ασκούνται οι αρμοδιότητες της Ελληνικής Ακτοφυλακής και εκδηλώνονται οι ενέργειες για την εκπλήρωση της αποστολής του, επιβάλλουν τη διατήρηση της στρατιωτικής οργάνωσης και δομής του, στα πρότυπα και των αντίστοιχων φορέων άλλων χωρών. Το γεγονός ότι ιδιαίτερα τα επιχειρησιακά μέσα της Ελληνικής Ακτοφυλακής μπορεί, στο πλαίσιο της αποστολής τους, να δρουν και στην ανοιχτή θάλασσα, δηλαδή εκτός της ελληνικής επικράτειας, διαμορφώνει έναν ακόμη αποφασιστικής σημασίας ουσιαστικό λόγο για τη διατήρηση της στρατιωτικής υπαγωγής, οργάνωσης και δομής του.
Ορίζεται για πρώτη φορά αμιγώς η αποστολή της Ελληνικής Ακτοφυλακής, όπου για πρώτη φορά στα ιστορικά δεδομένα αποκτά σαφείς και οριοθετημένες αρμοδιότητες. Ως σώμα, όχι ως Γενική Διεύθυνση Υπουργείου. Ως σώμα. Αυτόνομο, αυτοτελές, ανεξάρτητο.
Δημιουργούνται οι βάσεις για την οργάνωση αυτού με τρόπο σύγχρονο που εξασφαλίζει και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Πολιτείας απέναντι στα στελέχη του Λιμενικού Σώματος, στους αξιωματικούς, τους υπαξιωματικούς και τους λιμενοφύλακες όσον αφορά στον εξοπλισμό, τα μέσα, την εκπαίδευση, την πρόνοια και την ανάδειξη του πολύτιμου έργου τους. Γιατί το πολύτιμο έργο τους συνεθλίβη στις προσφερόμενες υπηρεσίες σε άλλους χώρους της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας μας.
Δημιουργείται μια νέα κρατική δομή κατάλληλη για τον έλεγχο της εφαρμογής της διεθνούς νομοθεσίας ως χώρα σημαίας, ως χώρα λιμένα και ως παράκτιο Κράτος (Flag State, Port State & Coastal State).
Η αποστολή της Ελληνικής Ακτοφυλακής είναι στενά συνδεδεμένη με την άσκηση δημόσιας εξουσίας που έχει ως αντικείμενο αφενός μεν την προστασία των θεσμών και την έννομης τάξης στη θάλασσα, αφετέρου η εξουσία της επεκτείνεται επί παντός υπό ελληνική σημαία πλοίου όπου κι αν αυτό βρίσκεται. Στα υπό ξένη σημαία πλοία εφόσον διαπλέουν ελληνικά χωρικά ύδατα ή βρίσκονται εντός των ελληνικών λιμένων, καθώς βέβαια και όλους τους ελληνικούς λιμένες και εγκαταστάσεις αυτών, καθώς και σε εγκαταστάσεις ναυτικού ενδιαφέροντος, πάντοτε όσον αφορά στον τομέα της ασφάλειας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Με το νομοσχέδιο που παρουσιάζουμε σήμερα:
• Διασφαλίζεται η αυτοτέλεια του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής σε όλο το φάσμα των επιχειρησιακών, ελεγκτικών, αστυνομικών, διοικητικών, νομοθετικών και οικονομικών ζητημάτων που το αφορούν άμεσα.
• Συστήνεται Αρχηγείο του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚ ως ανώτατη επιτελική Υπηρεσία του Σώματος. Εξειδικεύεται η βασική οριζόντια και κάθετη δομή του Αρχηγείου κατά Κλάδους και Διευθύνσεις με απώτερο στόχο την αποτελεσματικότερη εκτέλεση της πολυσχιδούς αποστολής του.
• Θεσμοθετείται Συμβούλιο Επιτελικού Σχεδιασμού και Διαχείρισης Κρίσεων ως όργανο που σχεδιάζει και καθορίζει τις προτεραιότητες του Σώματος και την υλοποίηση των αναγκών του σε μέσα και προσωπικό, ενώ παράλληλα διαμορφώνει τον τρόπο ανταπόκρισής του στα καθήκοντα που επιτελεί, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κρίσεων.
· Για πρώτη φορά θεσμοθετείται η θέση του Επιτελάρχη, ως γενικού συντονιστή όλων των Κλάδων, αντικαθιστώντας την θέση του β΄ Υπαρχηγού, προκειμένου να επιτευχθεί πληρέστερος συντονισμός όλων των Υπηρεσιών, ως κάθετη μορφή διοίκησης, όπως πλέον ισχύει και με το νέο καθεστώς των Ενόπλων Δυνάμεων.
· Δημιουργείται ίδιος προϋπολογισμός του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚ ως απαραίτητο όργανο για την οικονομικά αυτοτελή και αυτοδύναμη κάλυψη αφενός των πάσης φύσεως αναγκών του προσωπικού του και αφετέρου των υποχρεώσεων που απορρέουν από την αποστολή του.
Παράλληλα, συνιστάται παγία προκαταβολή στο Αρχηγείο του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚ. προκειμένου να καταστεί δυνατή η κάλυψη εκτάκτων δαπανών, άκρως απαραίτητων, για την εκπλήρωση των καθηκόντων του Σώματος.
· Ρυθμίζονται κατά ενιαίο τρόπο τα ζητήματα της ασφάλισης του προσωπικού του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚ. καθώς και των προμηθειών του Σώματος.
· Συμπληρώνονται οι διατάξεις του Οργανισμού του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, για λόγους νομοτεχνικής αρτιότητας και εντάσσεται στην οργανωτική του δομή το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, δημιουργώντας για πρώτη φορά την διακλαδικότητα μεταξύ των Σωμάτων που υπάγονται σε αυτό.
· Τροποποιούνται διατάξεις των ισχυόντων νόμων που αφορούν το προσωπικό του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚ. προκειμένου να υπάρξει ορθολογικότερη και δικαιότερη ρύθμιση θεμάτων τα οποία έχουν προκαλέσει δυσλειτουργίες στην εξέλιξη των στελεχών του Σώματος.
· Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τις εισφορές του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚ. στο Μετοχικό Ταμείο Ναυτικού (Μ.Τ.Ν.)
· Προβλέπεται και θεσμοθετείται ,σε συμμόρφωση με διεθνείς οδηγίες και κανονισμούς, η παροχή υπηρεσιών ελέγχου αποστολών λήψης και διανομής δορυφορικών σημάτων κινδύνου, από το Λιμενικό Σώμα και την Πολεμική Αεροπορία, μέσω του Κέντρου Ελέγχου Αποστολών λήψης και διανομής δορυφορικών σημάτων κινδύνου με στόχο την υποβοήθηση του έργου έρευνας και διάσωσης και την αναβάθμιση της συνεργασίας των εμπλεκομένων υπηρεσιών και φορέων.
· Επίσης εφαρμόζονται πλήρως όλοι οι οργανωτικοί και ασφαλιστικοί Νόμοι στο προσωπικό, όπως αυτοί εφαρμόζονται και στο Λ.Σ.
Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί όλο το προσωπικό να εκτελεί ανενόχλητα τα καθήκοντα του πέραν των οποιωνδήποτε ανασφαλειών ή ασαφειών επί των διατάξεων οι οποίες μέχρι σήμερα υπήρχαν.
Καθορίζεται επίσης η γενική διάρθρωση της Ελληνικής Ακτοφυλακής σε Κεντρικές και Περιφερειακές Υπηρεσίες.
Και τέλος, το Λιμενικός Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή εντάσσεται στο συνολικό πλαίσιο λειτουργίας του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και στον τομέα της Οικονομικής Αστυνομίας η οποία από σήμερα λειτουργεί, μετά τη δημοσίευση του Π.Δ. στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Επιπλέον θα συμμετέχει σε όλες τις διακλαδικές επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, στο χώρο ευθύνης του σε ολόκληρη την παράκτια και νησιωτική Ελλάδα και βεβαίως στο θαλάσσιο χώρο.
Κυρίες και κύριοι είναι συνάδελφοι, είναι προφανές ότι είμαστε υποχρεωμένοι να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών και να επιταχύνουμε τις διαδικασίες μετεξέλιξης και προσαρμογής του συστήματος ασφαλείας και πολιτικής προστασίας της Χώρας μας στη νέα πραγματικότητα.
Είναι αναγκαίο να προωθήσουμε τις κατάλληλες θεσμικές, οργανωτικές και λειτουργικές ρυθμίσεις, ώστε οι αρμόδιοι για την εξασφάλιση της τάξης, της ασφάλειας και της προστασίας των πολιτών φορείς της συντεταγμένης Πολιτείας να ανταποκριθούν αποτελεσματικότερα στο θεσμικό τους ρόλο και να πραγματώσουν στον επιθυμητό βαθμό τις προσδοκίες της ελληνικής κοινωνίας, η οποία, σε μια εποχή που βιώνει τις συνέπειες μιας βαθειάς οικονομικής κρίσης, απαιτεί, ως αναγκαία προϋπόθεση διατήρησης της συνοχής της και βελτίωσης της αναπτυξιακής της προοπτικής και της ποιότητας ζωής των πολιτών, τη διαμόρφωση και εξασφάλιση ενός περιβάλλοντος ηρεμίας και προστασίας.
Είναι γεγονός ότι το ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης και ο στόχος για ευημερία δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς το θεμελιώδες για τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των πολιτών και την κοινωνική συνοχή προαπαιτούμενο της ασφάλειας.
Η ευθύνη σε θέματα δημόσιας και κρατικής ασφάλειας και πολιτικής προστασίας ανήκει στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το οποίο συνεστήθη με το Π.Δ. 184/2009, για όσους εκ των συναδέλφων ακόμα δεν το έχουν αντιληφθεί. Με τη ρύθμιση αυτή επιβεβαιώθηκε εμπράκτως η νέα αντίληψη και πρόθεση της Πολιτείας να ενισχύσει τους κρατικούς μηχανισμούς προστασίας και εξυπηρέτησης των πολιτών και του δημοσίου συμφέροντος, μέσω της συγκρότησης ενός νέου ανεξάρτητου Υπουργείου, το οποίο θα εξασφαλίζει την ορθολογική, συνολική και κατά τρόπο ενιαίο θεώρηση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση των ζητημάτων που άπτονται της αποστολής του.
Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, στο πλαίσιο αυτού του Υπουργείου, εντάσσεται το νέο Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος- Ελληνικής Ακτοφυλακής που συγκροτείται με το νόμο τον οποίο ψηφίζουμε. Εάν το Λιμενικό Σώμα ιδρυόμενο το 1919 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στην εμπορική ναυτιλία και τη χώρα μας, το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, όπως τώρα ιδρύεται στον 21ο αιώνα από τον Γιώργο Παπανδρέου και την Κυβέρνηση του, θα προσφέρει τα μάλα όσον αφορά στο δόγμα εθνικής ασφάλειας. Και γι’ αυτό κυρίες και κύριοι συνάδελφοι θέλω να ζητήσω την ψήφο σας, την ψήφο της Βουλής των Ελλήνων σε ένα νομοσχέδιο πραγματική μεταρρύθμιση για το χώρο.
Σας ευχαριστώ
