Από την διπλανή στήλη "carolina.com, διαβάζουμε πως σήμερα κλείνουν 28 χρόνια απο το τραγικό ναυάγιο του "Χρυσή Αυγή".Στις φωτογραφίες, το δημοσίευμα του "ΕΘΝΟΥΣ", του κ.Νίκου Πηγαδά
-----------------------------------------------------------------------
Επιβατηγό-οχηματαγωγό κλειστού τύπου ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ (πρ. HAYABUSA), νηολογίου Άνδρου 443, με ΔΔΣ: SVJM, ολικ. χωρητ. 499 κόρων και καθ. 215 κόρων, μήκους 59 μέτρων, ναυπηγήσεως του 1970 στα ναυπηγεία YOSHIURA ZOSEN της Ιαπωνίας, κινούμενο με δύο μηχανές ΜΕΚ, AKASAKA, 2700 ΒΗΡ η κάθε μία, πλοιοκτησίας ΓΡΑΜΜΗ ΗΠΕΙΡΟΥ ΕΠΕ.
Το πλοίο, με Πλοίαρχο τον Αντώνιο Γαρδέλη και Α’ Μηχανικό το Γεώργιο Χρηστάκη, απέπλευσε περί ώρα 16.06 της 23ης Φεβρουαρίου 1983 από το λιμένα της Ραφήνας εκτελώντας το δρομολόγιο Γαυρίου-Πάρου-Νάξου, μεταφέροντας οχήματα έμφορτα με καύσιμα συνολικού βάρους 298 τόνων.
Το πλοίο απέπλευσε με δυσμενείς καιρικές συνθήκες, με πλήρωμα 21 άτομα και με ακόμη 21 επιβαίνοντες, κατά το πλείστον οδηγοί και συνοδηγοί των οχημάτων.
Περί ώρα 18.25 της ίδιας ημέρας κάτω από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες έλαβε χώρα μετατόπιση προς τα δεξιά των δύο πρωραίων σειρών βυτιοφόρων οχημάτων, από την οποία και προκλήθηκε επικίνδυνη εγκάρσια δεξιά κλίση του πλοίου.
Περί ώρα 18.40 και ενώ το πλοίο είχε λάβει πορεία προς την Άνδρο, απέχοντας περί τα 2 μίλια από τη νησίδα Μαντήλι σε κατά προσέγγιση στίγμα 37°-52′ Bόρειο και 24°-31′ Aνατολικό, έλαβαν χώρα δύο διαδοχικές εκρήξεις στο χώρο των οχημάτων.
Από τις εκρήξεις επήλθε διάνοιξη των πλευρικών τοιχωμάτων του χώρου οχημάτων, επακολούθησε εισροή υδάτων και επήλθε η βύθιση του πλοίου.
Από τη βύθιση διασώθηκαν 14 άτομα από τους 42 συνολικά επιβαίνοντες
Tο XPYΣH AYΓH παρέμενε αναποδογυρισμένο στην επιφάνεια της θάλασσας μέχρι ώρα 21.50 σε απόσταση 6 μιλίων νότια της νησίδας Mαντήλι.
H επιχείρηση διάσωσης έγινε κάτω από πολύ δυσμενείς καιρικές συνθήκες και στο Σήμα Κινδύνου που πρόλαβε και εξέπεμψε το πλοίο ανταποκρίθηκαν τα πλοία XPYΣH AMMOΣ (της ίδιας εταιρείας), KAΣTPIANH KEAΣ, το ρωσικό ΣAMΠY PAMΠAT, το ρουμάνικο MΠOΛNTEΪN, δύο σκάφη του Πολεμικού Nαυτικού, ενώ από αεροπλάνο με φωτοβολίδες διευκολυνόταν η έρευνα στη φωτιζόμενη επιφάνεια της θάλασσας.
ΜΑΡΤYΡΙΑ:
Τον Φεβρουάριο του 1983 ο αδελφός μου υπηρετούσε στην φρεγάτα ΛΗΜΝΟΣ του πολεμικού μας ναυτικού, η οποια μόλις είχε παραληφθεί από την χώρα μας (αν δεν κάνω λάθος είχε έρθει από την Ολλανδία, δύο -τρεις μήνες πριν).
Το βράδυ της 24ης Φεβρουαρίου, και ενώ ”σκοπούν” ήταν κάποιο παλιό αντιτορπιλικό, από την φρεγάτα του τηλεφώνησαν στο σπίτι μας όπου και βρισκόταν, να επιστρέψει άμεσα στο πλοίο γιατί έπρεπε να αναχωρήσουν κατεπειγόντως.
Ήταν το βράδυ του ναυαγίου του Χρυσή Αυγή, και η ΛΗΜΝΟΣ είχε διαταχθεί να αποπλεύσει από τον ναύσταθμο ”πάσει δυνάμη” για τον τόπο του ναυαγίου.
Το Χρυσή Αυγή είχε αποπλεύσει από Ραφήνα με πολύ άσχημο καιρό και έξω από την Κάρυστο, στο ακρωτήριο Μαντήλι (όπως πολύ σωστά μας είπε και η Καλυψώ) ή Κάβο Μαντέλο όπως το λένε οι συμπατριώτες μου Καρυστινοί, ανετράπηκε, αφού είχε προηγηθεί κλίση που οφειλόταν στην μετακίνηση φορτηγού στο γκαράζ του, και κατόπιν έκρηξης πάλι στον χώρο του γκαράζ πιθανότατα σε κάποιο από τα βυτιοφόρα που μετέφερε.
Το πλοίο μετά την ανατροπή του επέπλεε (τουμπαρισμένο) για αρκετή ώρα, και σε αυτή την κατάσταση το θυμάται και ο αδελφός μου όταν φτάσανε με την φρεγάτα στο τόπο του ναυαγίου.
Βέβαια στο μόνο που μπόρεσαν δυστυχώς να βοηθήσουν ήταν στην περισυλλογή των σωρών (δεν θα ξεχάσω ποτέ τις περιγραφές του), μιας και αυτοί που διασώθηκαν είχαν περισυλλεγεί νωρίτερα από κάποιο φορτηγό πλοίο που είχε σπεύσει.
Για βοήθεια είχε ”βγει” από την Κάρυστο και το Καστριανή Κέας, που εκείνο το βράδυ βρισκόταν στο λιμάνι της.
Ο καιρός όπως είπα και πιο πάνω ήταν πάρα πολύ άσχημος την ημέρα του ναυαγίου, και θυμάμαι μάλιστα χαρακτηριστικά τον αδελφό μου να μου λέει ότι την άλλη ημέρα το πρωί και ενώ είχαν μπει με το πλοίο στον κόλπο της Καρύστου, τρόμαξε να αναγνωρίσει την Κάρυστο (όπως είπα πιο πάνω είναι ο τόπος καταγωγής μας) γιατί ήταν τα πάντα κάτασπρα από το χιόνι, το οποίο κάλυπτε όλη την περιοχή.
Να πούμε για την ιστορία ότι το ναυάγιο έγινε γύρω στις 18.30 περίπου της 24ης Φεβρ. 1983, το πλοίο είχε προορισμό τα νησιά Άνδρο-Τήνο-Πάρο και Νάξο, μετέφερε 9 βυτιοφόρα και 4 φορτηγά, και στο ναυάγιο ”χαθήκαν” 26 από τους 47 επιβαίνοντες (πλήρωμα και επιβάτες).
--------------------------------------------------------------------------
Το επιβατηγό – οχηματαγωγό «Χρυσή Αυγή» του Αυγουστή Πολέμη, βυθίζεται προκαλώντας τον θάνατο 28 ανθρώπων.
Η ΔΑΝ ζήτησε την απόδοση ευθυνών στον πλοίαρχο, τον Α’ μηχανικό, την πλοιοκτήτρια εταιρεία, έναν άνδρα του Λιμενικού Σώματος .
--------------------------------------------------------------------------
Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 1983
«Πρώτα ακούστηκε μια πολύ ισχυρή έκρηξη κι ύστερα αρχίσαμε να πέφτουμε στη θάλασσα. Τα ρούχα μας είχαν αρπάξει φωτιά».Ετσι άρχισαν την αφήγηση της τραγωδίας τους οι περισσότεροι από τους διασωθέντες του ναυαγίου, που σημειώθηκε στον Ευβοϊκό πριν από 17 χρόνια.
Το οχηματαγωγό «Χρυσή αυγή» βυθίστηκε στα ανοιχτά της Καρύστου έπειτα από έκρηξη και ανατροπή, με αποτέλεσμα 26 άτομα να θαφτούν στο υγρό κοιμητήριο του ακρωτηρίου Μαντήλι της Εύβοιας.
Το οχηματαγωγό «Χρυσή αυγή» είχε αποπλεύσει από το λιμεναρχείο Ραφήνας με προορισμό τα νησιά Ανδρο, Τήνο, Πάρο και Νάξο, μεταφέροντας 9 βυτιοφόρα, 4 φορτηγά, με πλήρωμα 23 ατόμων και 14 οδηγούς αυτοκινήτων. Στις 6.35 μ.μ. και ενώ βρισκόταν σε απόσταση 4 ν.μ. από το ακρωτήριο Μαντήλι έστειλε σήμα κινδύνου. Ο εφιάλτης για τους 47 ανθρώπους είχε μόλις αρχίσει.
Ο ισχυρός κρότος της έκρηξης σήμανε τον κίνδυνο.
Με σπαρακτικές κραυγές οι επιβάτες της «Χρυσής αυγής» καλούσαν σε βοήθεια, ενώ έβλεπαν τα κορμιά τους να τυλίγονται στις φλόγες. Στη συνέχεια έπεσαν στο νερό για να σωθούν.
Αλλοι τα κατάφεραν, άλλοι όμως χάθηκαν για πάντα, αφού την ώρα της τραγωδίας στην περιοχή φυσούσαν άνεμοι έντασης 8 Mποφόρ.
Το γεγονός ότι κοντά στο Μαντήλι, την ώρα του ναυαγίου, έπλεε το σοβιετικό φορτηγό «Γιέκος Κασίλι» στάθηκε σωτήριο για πολλούς από τους διασωθέντες. Ο πλοίαρχος, ρισκάροντας, πλησίασε πολύ κοντά στο μισοβυθισμένο, την ώρα εκείνη, οχηματαγωγό και άρχισε αμέσως να ρίχνει τις σκάλες του στο νερό, με αποτέλεσμα να σωθούν μερικοί ναυαγοί.
Τις επόμενες ώρες στον τόπο της τραγωδίας έσπευσαν όλα τα παραπλέοντα σκάφη και δυνάμεις της Αεροπορίας και του Πολεμικού Nαυτικού, με αποτέλεσμα να διασωθούν τελικά 21 άτομα.
Παράλληλα όμως με το ναυάγιο σημειώθηκε στην περιοχή ακόμη ένα τραγικό συμβάν.
Το αντιτορπιλικό του στόλου, «Σφενδόνη», που έσπευσε στην περιοχή για να περισυλλέξει ναυαγούς, έκοψε στη μέση με την προπέλα του το σώμα ενός ναυαγού, άγνωστο αν ήταν ζωντανός ή νεκρός.
Από τις μαρτυρίες των διασωθέντων προέκυψε ότι έγιναν σφάλματα και ένοχοι θεωρήθηκαν για την τραγωδία ο πλοιοκτήτης, το λιμεναρχείο Ραφήνας και οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υυουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας.
Από την υπερφόρτωση και μόνο προέκυψε η κύρια ευθύνη για το τραγικό ναυάγιο. Οι υπεύθυνοι παραπέμφθηκαν στη Δικαιοσύνη.
Ο καιρός όπως είπα και πιο πάνω ήταν πάρα πολύ άσχημος την ημέρα του ναυαγίου, και θυμάμαι μάλιστα χαρακτηριστικά τον αδελφό μου να μου λέει ότι την άλλη ημέρα το πρωί και ενώ είχαν μπει με το πλοίο στον κόλπο της Καρύστου, τρόμαξε να αναγνωρίσει την Κάρυστο (όπως είπα πιο πάνω είναι ο τόπος καταγωγής μας) γιατί ήταν τα πάντα κάτασπρα από το χιόνι, το οποίο κάλυπτε όλη την περιοχή.
-------------------------------------------------------------------------
ΘΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΥΟ ΠΑΙΔΙΑ !!!
Τα δύο πιο τραγικά θύματα της «Χρυσής Αυγής», ο Νικόλαος και η Ελένκω Λάβδα, δηλ. τα μοναδικά παιδιά του ναυαγίου, δεν έφταιγαν σε τίποτε.
Δεν έφταιγαν που η μητέρα τους Ματίνα χρησιμοποίησε ως μέσον έναν ναύτη από το πλήρωμα, προκειμένου να ταξιδέψουν για την Άνδρο, παρόλο, που το πλοίο έκανε το συγκεκριμένο ταξίδι μόνο για φορτηγά…
Και σίγουρα, δεν έφταιγαν αυτά, ούτε και η μητέρα τους, για την εκτόξευση αλληλοκατηγοριών μεταξύ λιμενικού, ναυτών και εταιρείας!
Και, όμως, η ζωή τους κόπηκε έτσι ξαφνικά, εν μια νυκτί, χωρίς να μάθουν ποτέ το γιατί…..
Εκτός από την απώλεια της ζωής τους,
τρέμουμε στη σκέψη, τι περάσανε τα παιδιά πριν καταλήξουν, δηλ. να βλέπουν το θάνατο να πλησιάζει σιγά - σιγά (νομίζω, ότι χειρότερο…βλέπε και περίπτωση Τιτανικού…),
δηλ. τον τρόμο που ένοιωσαν από τις δύο εκρήξεις, και, φυσικά, το λεγόμενο μαρτύριο της σταγόνας, δηλ. να παρακολουθούν ένα πλοίο να τραντάζεται, να μπατάρει, και να κλίνει προς τη θάλασσα σιγά – σιγά.
Η επαφή τους με το καταπαγωμένο νερό, και το λόγια που ακούγανε δίπλα τους, ασυνάρτητα λόγια πανικού, ταραχής και απόγνωσης.
Ποιος, άραγε, γνωρίζει τι κουβέντες θα αντάλλαξαν τα δύο παιδιά με την τραγική μάνα τους, σε εκείνες τις τελευταίες στιγμές….
Ποιος μπορεί, άραγε, να διανοηθεί ακριβώς τη συναισθηματική και ψυχική τους φόρτιση, σε ένα ντεκόρ που, σίγουρα, ούτε στον κινηματογράφο δεν είχαν προλάβει να γνωρίσουν….
Η μάνα, άραγε, πρόλαβε να τα αγκαλιάσει και να τα φιλήσει;
Τουλάχιστον, ήταν όλοι μαζί μέχρι το τέλος, να ανταλλάξουν ίσως κάποιες κουβέντες αγάπης, να έχουν έστω αυτή την ελάχιστη παρηγοριά;
Ή, μήπως στο γενικό χαμό (σπρωξίδια κλπ) χαθήκανε αναμετάξυ τους και βίωσε ο καθένας μόνος του το τραγικό τέλος του….
Ποιος, άραγε, από εμάς μπορεί να σταθμίσει το μέγεθος της αγωνίας «θα ζήσω ή δεν θα ζήσω», πολύ δε περισσότερο όταν βιώνεται από μικρό παιδί….
Τότε, ήμουν παιδί. Ανατρίχιασα, όμως, και νομίζω ότι έκλαψα, όταν κάποιες μέρες μετά από το ναυάγιο διάβασα στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» ότι τα άψυχα σώματα της Ελένκως και του Νικόλα, βρέθηκαν σε παραλία της Τζιάς….
Την ίδια συγκίνηση ένοιωσα όταν, ένα χρόνο μετά, διάβασα το αγγελτήριο για ετήσιο μνημόσυνο.
Ο εφοπλιστής Πολέμης, πέθανε στο Λονδίνο το χειμώνα του 1984, και ο εισαγγελέας έπαυσε την κατʼ αυτού ποινική δίωξη.
Ως προς τους λοιπούς κατηγορούμενους, δεν θυμάμαι τι έγινε…
Ανεξάρτητα, όμως, από τις όποιες ποινικές καταδίκες, ανεξάρτητα και από τις αποζημιώσεις που ενδεχομένως επεδίκασαν τα αστικά δικαστήρια,η τραγωδία συμπλήρωσε ήδη 28 χρόνια.
ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ !!!
Όπως φαίνεται και στα δημοσιεύματα της Καθημερινής,
ο πλοίαρχος του μοιραίου πλοίου δέχθηκε βολές και από τους ίδιους τους ναύτες του.
Ο ένας τον χαρακτήρισε απερίσκεπτο, ο δε άλλος κατέθεσε ότι το πλοίο είχε αντιμετωπίσει ξανά πρόβλημα, λίγο καιρό πριν το ναυάγιο. Αναμφισβήτητα, το πλοίο είχε κάποιο χρόνιο σοβαρό πρόβλημα, και ο κάπτεν το ήξερε.
Δεν ξέρω εάν ήταν ριψοκίνδυνος ή καμικάζι.
Δεν ξέρω εάν φοβόταν την εταιρεία του, ή εάν απλά πίστευε ότι πάντα θα ήταν τυχερός και θα έβγαζε κάθε φορά το ταξίδι, παρά τα προβλήματα του πλοίου.
Ανεξάρτητα από το θέμα των άδετων φορτηγών στο γκαράζ, για την οποία επίσης είχε ευθύνη, τυπική και ουσιαστική, ο μακαρίτης Γαρδέλης έπρεπε να είχε αρνηθεί να εκτελέσει το ταξίδι, ακόμα κιʼαν έχανε τη δουλειά του…..
-----------------------------------------------------------------------
ΚΑΙ ΤΟ 1971.
1971: Δεκαπέντε Έλληνες ναυτικοί αγνοούνται μετά το ναυάγιο του πλοίου "Ιόλη", στην Ιρλανδία.
